Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "təpəl" sözü ümumiyyətlə "qaşqa" sözünün sinonimi kimi verilir. Lakin bu, sözün bütün məna çalarlarını əhatə etmir. "Təpəl" daha çox sürətli, qəfil və güclü bir hərəkəti, qəflətən hücuma keçməni ifadə edir. "Qaşqa" sözü isə daha geniş bir mənaya malikdir və sürətli hərəkətin yanında, qaçmaq, sıçraymaq kimi mənaları da özündə cəmləşdirir.
Burada verilən nümunə cümlədə ("Təpəl balaq dingildəyib həyətdən çıxdı, özünü camışın altına atdı.") "təpəl" sözü balağın qəfil və güclü bir hərəkətlə həyətdən çıxıb, camışın altına atılmasını ifadə edir. Bu, sadəcə sürətli hərəkət deyil, həm də müəyyən bir məqsədə yönəlmiş, cəsarət və qətiyyət tələb edən bir hərəkətdir. Balağın hərəkəti planlı deyil, ani və qəfildir. Sözün etimologiyası haqqında dəqiq məlumatımız yoxdur, lakin türk dillərindəki "təp" kökündən törəmiş ola bilər və "sürətlə vurmaq, hücum etmək" mənasını ifadə edə bilər.
Cümlədəki "təpəl" sözü "hücum etdi", "özünü atdı", "sürətlə hücuma keçdi" kimi ifadələrlə əvəz oluna bilər, lakin bu əvəzetmələr sözün ifadə etdiyi qəfil və cəsarətli hərəkətin tam təsvirini verməyə bilər. Məsələn: "Balaq qəflətən həyətdən çıxıb camışın altına atıldı" cümləsi "təpəl" sözünün ifadə etdiyi qədər dinamik və təsirli deyildir.
Qısaca, "təpəl" sözü Azərbaycan dilində sürətli, qəfil, güclü və məqsədyönlü bir hücumu, qəflətən hərəkətə keçməni ifadə edən, daha çox dialektal və ya arxaik bir sözdür. Onun mənası kontekstə görə bir qədər dəyişə bilsə də, əsas məna dəyişməz olaraq qalır. Lüğətlərdə onun "qaşqa" ilə sinonim kimi verilməsi sözün tam məna çalarlarını əhatə etmir və daha geniş izahlara ehtiyac duyulur.