Tərlətmək (f.): Bu fel bir varlığın və ya hadisənin digər bir varlıqda tər əmələ gətirməsinə, yəni onun tərləməsinə səbəb olmasına işarə edir. Əsas mənası fiziki tərləmənin meydana gəlməsinə səbəb olmaqdır. Həmçinin, məcazi mənada da işlənə bilər. Bu halda, "tərlətmək" ifadəsi çətin vəziyyətə, narahatlığa və ya yorğunluğa səbəb olan bir şeyə aid edilə bilər.
Etimologiya: "Tərlətmək" sözü "tər" kökünə "-lətmək" əlavəsindən əmələ gəlmişdir. "-lətmək" əlavəsi isə bir işi, hərəkəti, vəziyyəti başqa bir varlığa aid etmək mənasını verir. Beləliklə, "tərlətmək" "tər əmələ gətirmək" mənasını ifadə edir.
İstifadə nümunələri:
• Fiziki tərləmə: İsti havada çay adamı tərlədir. (Bu cümlədə isti hava tərləməyə səbəb olan amildir.)
• Fiziki fəaliyyət: Ağır iş onu tərlətdi. (Burada ağır iş fiziki fəaliyyət nəticəsində tərləməyə səbəb olur.)
• Mənəvi tərləmə: İmtahandan qabaq gərginlik məni tərlətdi. (Bu cümlədə gərginlik psixi bir vəziyyət olaraq məcazi mənada tərləməyə səbəb olur.)
• Mənfi təsir: Bu ağır xəbər onu tərlətdi. (Burada ağır xəbər mənfi emosiyalar və narahatlıq yaradaraq, məcazi mənada tərləməyə səbəb olur.)
Sinonimlər: Tərlətməyin sinonimləri kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Məsələn, fiziki tərləmə üçün "isitmək", "qızdırmaq", "tər tökdürmək" sinonim kimi işlənə bilər. Mənəvi tərləmə üçün isə "narahat etmək", "qorxutmaq", "gərginləşdirmək" daha uyğun gəlir.
Qeyd: "Tərlətmək" feli həm aktiv, həm də passiv mənalarda işlənə bilər. Aktiv mənada bir şeyin başqa bir şeyə təsir edərək tərləməsinə səbəb olması, passiv mənada isə bir şeyin tərləmə vəziyyətində olması nəzərdə tutulur.