izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tığlamaq sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında yer alan, əsasən kənd təsərrüfatı ilə bağlı işlədilən bir fe'ldir. Lüğətlərdə sadəcə "tığ vurmaq, qalaqlamaq" kimi qısa bir izah olsa da, mənası daha geniş və çoxcəhətlidir.

Əsas mənası, biçilmiş və ya yığılmış taxıl (buğda, arpa, çovdar və s.), saman və ya digər kənd təsərrüfatı məhsullarını xüsusi bir üsulla yığmaq, yəni qalaq şəklində düzəltmək, yığın halına salmaqdır. Bu əməliyyat zamanı məhsullar bir-birinin üstünə, müəyyən bir qayda ilə yığılır və adətən külək və ya yağışdan qorunmaq üçün konusvari, piramida şəklində düzəldilir. "Samanı tığlamaq", "buğdanı tığlamaq" kimi ifadələr bu mənanı əks etdirir.

Lakin "tığlamaq" sözü yalnız kənd təsərrüfatı kontekstində deyil, daha geniş mənada da işlənə bilər. Məsələn, məcazi mənada, müxtəlif əşyaları sıx-sıx, qayda-qanunla yığmaq, qalaqlamaq mənasında da işlənə bilər. Məsələn, "kitabları tığladı", "odunu tığladı" kimi ifadələrdə "tığlamaq" əşyaları səliqəli, sıx bir şəkildə yığmaq mənasını verir.

Etimalogiyasına gəldikdə, "tığlamaq" sözünün mənşəyi türk dillərindəki "tığ" kökünə dayanır. "Tığ" əsasən iynəyə bənzər, uzun və nazik, bir ucu iti bir şey deməkdir. Beləliklə, "tığlamaq" sözü bu itivə bənzər əşyalarla bir şeyləri bir-birinə vurub yığmaq mənasından törəmiş ola bilər. Bu baxımdan, "tığlamaq" həm də "bir-birinə sıx vurmaq", "birləşdirmək" mənasını da ehtiva edə bilər.

Ümumiyyətlə, "tığlamaq" sözü Azərbaycan dilinin sərvətidir və fərqli kontekstlərdə dəqiq, lakin geniş məna ehtiva edir. Onun düzgün anlaşılması dilçilik baxımından da əhəmiyyətlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz