Tiamin (C12H17N4OS) – B1 vitamini kimi də tanınan, suda həll olan bir vitamindir. Orqanizmin normal fəaliyyəti üçün zəruri olan, əsasən karbohidrat metabolizmasında iştirak edən vacib bir kofermentdir. Onun çatışmazlığı beriberi xəstəliyinə səbəb ola bilər.
Tiaminin kimyəvi adı 3-(4-amino-2-metilpirimidin-5-ilmetil)-5-(2-hidroksietil)-4-metiltiazoludur. Bu mürəkkəb struktur, onun biokimyəvi proseslərdəki rolunu göstərir. Vitamin, piruvat dehidrogenaz və α-ketoqlutarat dehidrogenaz kimi əsas fermentlərin kofermenti kimi çıxış edir. Bu fermentlər karbohidratların parçalanması və enerji istehsalı üçün çox vacibdir.
Tiaminin çatışmazlığı, yəni tiaminin qida ilə kifayət qədər qəbul edilməməsi, beriberi adlı xəstəliyə gətirib çıxarır. Beriberi xəstəliyinin əlamətləri arasında əzələ zəifliyi, ürək çatışmazlığı, periferik nevrit, ödem və hətta ölüm belə ola bilər. Bundan əlavə, tiamin çatışmazlığı alkoqolizm, hamiləlik, və müəyyən tibbi vəziyyətlərdə daha tez-tez rast gəlinir.
Tiaminə olan tələbat yaşa, cinsə və fiziki aktivliyə görə dəyişir. Yüksək miqdarda tiamin ehtiva edən qidalara əsasən ət, balıq, quş əti, qoz-fındıq, taxıl və qarğıdalı daxildir. Ancaq taxılın emal prosesində tiaminin bir hissəsi itirilə bilər, buna görə də qida məhsullarının tərkibində olan tiaminin miqdarı müxtəlif ola bilər.
Tibbdə tiamin defisitinə qarşı müalicə məqsədilə tiaminin inyeksiyası və ya tabletləri istifadə olunur. Lakin tiamin çatışmazlığının qarşısının alınması üçün balanslı və müxtəlif qidalanma ən yaxşı yoldur. Sağlam həyat tərzi və düzgün qidalanma tiaminin və digər vitaminlərin kifayət qədər qəbul olunmasını təmin edir.