izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tikili2 sifəti, əsasən Azərbaycan dilində "tikilmiş" mənasında işlənir. Lüğətlərdə sadəcə "tikilmiş" kimi qeyd olunsa da, bu sözün daha geniş və dəqiq bir izahı mümkündür. "Tikili" sözü, "tikmək" felləsindən törəmiş bir sifət olaraq, bir şeyin tikildiyini, yəni iynə, toxumaq alətləri və ya əl ilə birləşdirilərək hazırlandığını bildirir. Bu, yalnız paltar və ya kürk kimi geyim əşyaları ilə məhdudlaşmır.

Məsələn, "tikili paltar" ifadəsi bir paltarın tikildiyini, yəni parçaların bir-birinə tikilərək forma aldığını göstərir. "Qoyun dərisindən tikili kürk" ifadəsi isə kürkün qoyun dərisindən hazırlanaraq tikildiyini, yəni dərilərin bir-birinə birləşdirildiyini ifadə edir. Bu mənada "tikili" sözü əmək və sənətkarlıq prosesini nəzərdə tutur.

Daha geniş mənada, "tikili" sözü hər hansı bir şeyin birləşdirilərək, konstruksiya edilərək yaranmasını da ifadə edə bilər. Məsələn, "tikili bina" ifadəsi (məcaz mənada olsa da) binanın tikildiyini, elementlərin bir-birinə birləşdirilərək hazırlandığını ifadə edə bilər. Lakin bu mənada daha çox "tikilmiş" sifətinin əvəzinə "tikili" ismi istifadə olunar. Beləliklə, "tikili" sözü əsasən tikmə, birləşdirmə, konstruksiya etmə prosesinin nəticəsini ifadə edərək, "hazırlanmış", "yığılmış", "quraşdırılmış" mənalarına da malik ola bilər. Lakin kontekstdən asılı olaraq, bu geniş mənaların hamısı qəbul edilməyə bilər.

Qeyd edək ki, "tikili" sözünün bu mənası daha çox əl ilə hazırlanmış əşyalara aid edilir. Sənaye üsulu ilə hazırlanan məhsullar üçün isə bu sözün işlənməsi o qədər də məqsədəuyğun deyildir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz