Tikməli sifəti, əsasən "tikmə" sözünün mənasından irəli gələrək, bir neçə əlaqəli, lakin nüanslı mənaları ehtiva edir. Ən əsas mənası, bir şeyin tikilmiş, tikmə ilə hazırlanmış və ya tikmə ilə bəzədilmiş olduğunu bildirməkdir. Bu, həm materialın özünün tikilmə texnikası ilə meydana gəlməsini (məsələn, tikməli xalça), həm də üzərinə tikmə naxışlarının işlənməsini (məsələn, tikməli yaylıq) əhatə edir.
Lüğətdəki “tikmə2 2-ci mənada” işarəsi, “tikmə” sözünün fərqli mənalarına istinad edir. “Tikmə” sözü, əşyaların iynə və ip ilə birləşdirilməsi prosesini (məsələn, paltar tikmək) və ya bu proseslə yaranan naxış və bəzəkləri (məsələn, gözəl tikmə işləri) ifadə edə bilər. "Tikməli" sifəti isə bu hər iki mənanı əhatə edərək, həm tikilmə üsulunu, həm də yaranan estetik təsiri bildirir.
Beləliklə, "tikməli" sifətinin mənasını daha geniş şəkildə izah etsək, aşağıdakı kimi təsnif etmək olar:
- Tikilmiş: Tamamilə tikilmə yolu ilə hazırlanmış (məsələn, tikməli oyuncaq).
- Tikmə ilə bəzədilmiş: Üzərində tikmə naxışları olan (məsələn, tikməli paltar).
- Tikmə texnikası ilə hazırlanmış: Tikmə texnikası əsasında yaradılmış (məsələn, tikməli parça).
Cümlə içərisində istifadəsinə nümunələr:
- "O, nənəsindən miras qalmış tikməli yaylığı taxmışdı."
- "Mağazada müxtəlif rəngli və naxışlı tikməli xalçalar satılırdı."
- "Tikməli əlcəklər əl işləri ilə məşğul olan qadının bacarığını əks etdirirdi."
- "Qız, tikməli paltar geyinmiş toy mərasimində gözəl görünürdü."
Qeyd edək ki, "tikməli" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Ancaq əsas mahiyyət hər zaman tikmə ilə əlaqəlidir.