izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tipikləşdirmək fellinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "tipik etmək" və ya "tipik şəklə salmaq"dan daha geniş və dəqiq şəkildə izah edilməlidir. Bu fellin əsas mənası, müəyyən bir qrupa, kateqoriyaya və ya nümunəyə uyğunlaşdırmaq, standartlaşdırmaq, geneləşdirmək deməkdir. Yəni, fərqli xüsusiyyətlərə malik olan hadisələri, obyektləri və ya anlayışları ümumi bir çərçivəyə, tipik bir quruluşa salmaq prosesini ifadə edir. Bu proses həm müsbət, həm də mənfi mənada istifadə oluna bilər.

Etimoloji baxımdan, "tipikləşdirmək" sözü "tipik" sözündən törəmədir. "Tipik" isə latın mənşəli "typus" sözündən götürülmüşdür və "nümunə", "əsas", "növ" mənalarını verir. Beləliklə, "tipikləşdirmək" bir şeyin nümunəvi, əsas və ya tipik bir şəkildə təqdim edilməsini, standartlaşdırılmasını bildirir.

Cümlədə işlənmə nümunələri:

Müsbət mənada: "Tədqiqatçılar toplanan məlumatları tipikləşdirmək üçün statistik analizdən istifadə etdilər." (Burada məlumatlar ümumi bir qanunauyğunluğa salınır).

Mənfi mənada: "Yazıçının əsərlərində qadın obrazlarının tipikləşdirilməsi əsərin bədii dəyərini aşağı salır." (Burada qadın obrazları stereotiplərə uyğunlaşdırılır, fərdi xüsusiyyətləri nəzərə alınmır).

Neytral mənada: "Bu prosesin tipikləşdirilməsi onun daha yaxşı başa düşülməsinə imkan verir." (Burada prosesin ümumiləşdirilməsi, standartlaşdırılması nəzərdə tutulur).

Qısacası, "tipikləşdirmək" feli müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilsə də, əsas mənası müxtəlif elementləri ümumiləşdirmək, standartlaşdırmaq, bir şablona salmaqdan ibarətdir. Bu prosesin müsbət, mənfi və ya neytral qiymətləndirilməsi kontekstdən asılıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz