Tirə (is. ): Azərbaycan dilində "tirə" sözü əsasən qohumluq əlaqəsi ilə bir-birinə bağlı olan, ortaq əcdadı olan nəsil, tayfa, qohumlar qrupu mənalarında işlənir. "Nəsil" sözü ilə sinonim kimi görünürsə də, "tirə" daha geniş bir məna daşıyır və yalnız qan qohumluğunu deyil, ümumi əcdadı paylaşan, məskunlaşdıqları ərazidən və ya ictimai mövqeyindən asılı olmayaraq, özlərini bir qrup olaraq görən və bu qrup daxilində müəyyən bir birlik, həmrəylik hissini yaşayan insanlar qrupunu ifadə edir.
Tarixi mənbələrə əsasən, "tirə" sözü geniş coğrafi əraziləri və müxtəlif etnik qrupları əhatə edə bilər. Belə ki, bəzi hallarda bir neçə kəndi, hətta bölgəni əhatə edən geniş bir qohumluq dairəsini ifadə edə bilər, digər hallarda isə daha kiçik, bir neçə ailədən ibarət qrup üçün işlənə bilər. Bu mənada "tirə"nin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir.
Sözün etimologiyasına gəldikdə, "tirə" sözünün mənşəyi haqqında dəqiq məlumat yoxdur. Lakin, türk dillərindəki qohumluq əlaqələrini ifadə edən digər sözlərlə (məsələn, "törə", "tayfa" və s.) əlaqəli olması ehtimal olunur. Bu sözlərin bir çoxunun kökü qədim türk dillərinə gedib çıxır və qəbilə, tayfa, nəsil kimi anlayışları ifadə edirdi.
Misal olaraq, Dadaş Lələşovun sitat gətirdiyiniz cümlədəki “El bilir ki, onların törəməsi ilə bizim tirə əmiuşağı olubdur” ifadəsi "tirə"nin qohumluq əlaqəsini vurğulayan geniş mənasını göstərir. Burada "tirə" yalnız qan qohumluğunu deyil, tarixi, coğrafi və mədəni birliyi də əhatə edir.
Qısacası, "tirə" sözü nəsil, tayfa, qohumlar qrupu mənalarını ehtiva edən geniş bir termindir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif miqyaslarda istifadə oluna bilər. Onun mənası yalnız qan qohumluğu ilə məhdudlaşmır, eyni zamanda ümumi tarixi, mədəni və coğrafi amillərlə formalaşan sosial birliyi də əhatə edir.