izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Toğlu sözü Azərbaycan dilində on aylıq (bəzən bir yaşlı) erkək qoyun balası üçün işlədilən bir termindir. Lüğətlərdə sadəcə "on aylıq (bəzən də birillik) qoyun balası" kimi izah olunmasına baxmayaraq, terminin mənası daha incəliklərə malikdir. "Toğlu" sözünün qoyun balaları arasında yaşa əsaslanan daha spesifik bir kateqoriyaya işarə etdiyini qeyd etmək vacibdir. Sadəcə on aylıq olmaq kifayət etmir; həmin yaşa çatmış və müəyyən fiziki xüsusiyyətlərə (məsələn, bədən quruluşunun möhkəmlənməsi, yun örtüyünün formalaşması) malik olan erkək qoyun balaları üçün istifadə olunur. Dişi qoyun balası üçün isə "toğlu" sözü işlədilmir; onun üçün digər terminlər mövcuddur.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "toğulmaq" felləsindən törədiyini və qoyun balalarının möhkəmlənmə, böyümə mərhələsini ifadə etdiyini fərz etmək olar. Yəni, "toğlu" sadəcə yaş deyil, fiziki inkişaf mərhələsinin də ifadəçisidir. Bu mənada "toğlu" sadəcə bir yaş kateqoriyası deyil, həm də müəyyən keyfiyyət xüsusiyyətlərinə malik olan bir qoyun balası növünü ifadə edir.

Misal olaraq verilən cümlədə ("Neyləyək, ana, bir-iki yüz toğlu satarıq, genə pul olar") "toğlu" sözünün ticarət kontekstində necə işləndiyini görürük. Bu, "toğlu"nun kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq sahəsində iqtisadi əhəmiyyət kəsb etdiyini göstərir. Satış üçün hazır olan, müəyyən çəkiyə və keyfiyyətə malik heyvanları ifadə etmək üçün istifadə olunur. Burada "toğlu" sözü sadəcə on aylıq qoyun balası deyil, satışı mümkün, iqtisadi dəyəri olan bir məhsul kimi qəbul olunur.

Qısaca, "toğlu" sözü on aylıq erkək qoyun balası üçün istifadə olunan termin olsa da, onun mənası yalnız yaşla məhdudlaşmır. Söz həm də fiziki inkişaf səviyyəsini və iqtisadi dəyəri əks etdirir. Azərbaycan dilinin zənginliyi və ifadə qüdrəti də elə bu cür spesifik terminlərdə özünü göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz