Toksikoloq sözü qədim yunan sözləri olan toxikon (τοξικόν) və logos (λόγος) sözlərindən əmələ gəlmişdir. Toxikon "zəhər" və ya "ox ucu" mənasını verir (əvvəllər zəhərlənmiş ox ucları geniş istifadə olunurdu), logos isə "elm", "öyrənmə", "söz", "fikir" kimi mənaları özündə birləşdirir. Beləliklə, toksikoloq sözünün etimoloji mənası "zəhərlər haqqında elm adamı" deməkdir.
Daha geniş mənada toksikoloq, zəhərlərin təbiətini, təsir mexanizmlərini, insan və digər canlılar üzərindəki təsirlərini, həmçinin zəhərlənmənin qarşısının alınması və müalicə üsullarını araşdıran və bu sahədə ixtisaslaşmış elm adamıdır. Onlar zəhərli maddələrin kimyəvi quruluşunu, bioloji təsirlərini, metabolizmasını, toksikokinetikasını və toksikodinamikasını öyrənirlər. Toksikoloqlar müxtəlif sahələrdə - tibb, əczaçılıq, ətraf mühitin mühafizəsi, sənaye təhlükəsizliyi və kriminalistika kimi sahələrdə çalışa bilərlər.
Toksikoloqlar zəhərlənmə hallarının diaqnozu və müalicəsi ilə məşğul olurlar, zəhərli maddələrin təsirinin qiymətləndirilməsi üçün tədqiqatlar aparırlar, yeni zəhərli maddələrin aşkarlanması və təsnifatı ilə məşğul olurlar, zəhərlənmənin qarşısının alınması üçün tədbirlər işləyib hazırlayırlar və müvafiq tövsiyələr verirlər. Onlar həmçinin qanunvericilik və normativ aktların hazırlanması prosesində mütəxəssis kimi iştirak edə bilərlər.
Toksikoloq sözünün cümlədə işlənməsinə nümunələr:
- Toksikoloq zəhərlənmənin səbəbini müəyyən etmək üçün laborator tədqiqatları apardı.
- Yeni bir dərmanın toksikoloji tədqiqatları toksikoloqlar tərəfindən aparılıb.
- Ətraf mühitin çirklənməsinin insan sağlamlığına təsirinin öyrənilməsi toksikoloqların əsas vəzifələrindəndir.
- Məhkəmə tibbi toksikoloqu cinayət yerində tapılan maddələrin təhlilini həyata keçirdi.