izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Topasaqqal sifəti, əsasən, sözün həqiqi mənasında çox sıx, uzun və qalın saqqala malik olan şəxsləri təsvir etmək üçün işlədilir. "Topo-" morfeması "top kimi", "qalın top kimi" mənasını ifadə edərək saqqalın həcmini və sıxlığını vurğulayır. Beləliklə, "topasaqqal" sadəcə "yekəsaqqal"dan daha çox saqqalın fiziki xüsusiyyətlərinə - həm uzunluğuna, həm də sıxlığına diqqət çəkir. Sözün əsasını təşkil edən "saqqal" komponentinin mənası aydın olub, kişi üzünün çənə və yanaqlarında bitən tükləri bildirir.

Lüğətlərdəki "yekəsaqqal" tərifi "topasaqqal"a nisbətən daha ümumi bir məna ifadə edir və yalnız saqqalın uzunluğuna, həcminə toxunur, sıxlığına isə diqqət yetirmir. "Topasaqqal" daha konkret, daha təsviri bir ifadədir. Məsələn, "yekəsaqqal" orta uzunluqda, lakin dolğun bir saqqalı da təsvir edə bilər, "topasaqqal" isə mütləq sıx və həcmli saqqalı nəzərdə tutur.

Misal cümlədəki istifadəsi də sözün təsviri gücünü göstərir: "Yuxarı başda topasaqqal, qorxunc sifətli, təqribən əlli yaşında bir adam oturmuşdu." Bu cümlədə "topasaqqal" sadəcə saqqalın uzunluğunu deyil, həm də onun qalınlığını və sıxlığını vurğulayaraq, adamın görünüşünün qorxulu və təsirli olduğunu daha da gücləndirir. "Topasaqqal" sözü, adətən, insanın xarici görünüşünə diqqət çəkmək üçün, xüsusilə də təsvirin emosional rəngini artırmaq üçün istifadə olunur.

Etimoloji baxımdan, "topasaqqal" sözü Azərbaycan dilinin öz daxili imkanları əsasında əmələ gəlmiş bir birləşmədir. "Topo-" morfemasının bir çox sözlərdə "qalın", "həcmli", "sıx" mənalarında işlənməsi ("topoq", "topluca" və s.) sözün mənasının daha dəqiq başa düşülməsinə kömək edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz