izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Toplaşdırılmaq (məch. fel) Azərbaycan dilində geniş mənada istifadə olunan bir sözdür. Əsas mənası "bir yerə cəmləşdirilmək, yığışdırılmaq, toplanmaq" olsa da, kontekstdən asılı olaraq bir sıra nüanslar əldə edə bilər. Etimoloji cəhətdən "toplaş-" kökü ilə "-dırılmaq" əlavəsindən əmələ gəlmişdir. "Toplaş-" kökü "toplamaq" feli ilə əlaqədardır və "bir yerə yığmaq", "cəmləşdirmək" mənasını ifadə edir. "-dırılmaq" isə passiv əlavəsidir və hərəkətin başqasının təsiri ilə baş verdiyini bildirir.

Beləliklə, "toplaşdırılmaq" sözü həm konkret, həm də məcazi mənalarda işlənə bilər. Konkret mənada, məsələn, əşyaların, insanların və ya heyvanların bir yerə yığılması, cəmləşdirilməsi prosesini ifadə edir: "Qonaqlar zalda toplaşdırıldı.", "Yığılmış məhsul anbara toplaşdırıldı.", "Sürü çoban tərəfindən bir yerə toplaşdırıldı." Bu cümlələrdə toplaşdırılma hərəkəti aktiv şəkildə başqa bir varlıq tərəfindən həyata keçirilir.

Məcazi mənada isə "toplaşdırılmaq" sözü müxtəlif fikirlərin, məlumatların və ya resursların bir nöqtədə birləşdirilməsi, sistemləşdirilməsi mənasında işlənə bilər: "Tədqiqat üçün lazım olan bütün məlumatlar toplaşdırıldı.", "Müxtəlif mənbələrdən toplaşdırılmış materiallar əsasında hesabat hazırlandı." Bu nümunələrdə toplaşdırılma daha çox intellektual bir prosesi təmsil edir.

Bundan başqa, "toplaşdırılmaq" sözü hər hansı bir vəziyyətin, hadisənin və ya prosesin nəticəsində bir yerə yığılması, cəmləşməsi mənasında da istifadə oluna bilər: "Yağış suları çökəklikdə toplaşdırıldı.", "Qar yağışı nəticəsində yollar qarda toplaşdırıldı." Bu istifadədə hər hansı aktiv bir hərəkətdən deyil, təbii bir prosesdən söhbət gedir.

Qısacası, "toplaşdırılmaq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsasında həmişə "bir yerə yığışdırılma", "cəmləşdirilmə" ideyası durur. Sözün müxtəlif kontekstlərdə düzgün istifadəsinə diqqət etmək mətnin aydınlığı və dəqiqliyi üçün çox vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz