Tormozlama sözü "tormozlamaq" felindən törəmiş bir isimdir. Əsas mənası, hərəkətdə olan bir cismin sürətini azaltmaq və ya tamamilə dayandırmaq üçün edilən hərəkət və ya prosesdir. Bu, mexaniki, hidravlik, pnevmatik və ya digər sistemlərin vasitəsilə həyata keçirilə bilər.
Daha geniş mənada tormozlama, istənilən prosesin sürətini azaltmaq və ya dayandırmaq üçün edilən hər hansı bir tədbir kimi də başa düşülə bilər. Məsələn, "iqtisadiyyatda tormozlama" deyərkən, iqtisadi artımın sürətinin azalmasına yönəlmiş siyasətləri nəzərdə tuturuq. Eyni şəkildə, "emosional tormozlama" ifadəsi şəxsi hisslərin ifadəsinin qəsdən məhdudlaşdırılması mənasını daşıya bilər.
Tormozlama, həmçinin nəticəyə yönəlmiş bir proses kimi də təsvir edilə bilər. Məsələn, bir avtomobilin tormozlaması onun dayanmasına səbəb olur, bir layihənin tormozlanması isə onun tamamlanma müddətinin uzanmasına gətirib çıxarır. Beləliklə, tormozlama yalnız fiziki bir hərəkət deyil, həm də müəyyən bir nəticəni əldə etmək üçün edilən planlı bir fəaliyyət ola bilər.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "tormoz" sözünün rus dilindən (тормоз) gəldiyini görərik. Rus dilindəki "тормоз" sözü isə qədim slavyan dillərindən qaynaqlanır və əsasən "maneə, əngəl" mənalarını ifadə edir. Beləliklə, "tormozlama" sözünün mənası həm hərəkətin azaldılması, həm də hər hansı bir prosesə mane olmaq kimi iki tərəfli şəkildə başa düşülə bilər.
Cümlə içərisində istifadə nümunələri:
- Avtomobilin kəskin tormozlaması qəza ilə nəticələndi.
- İnflyasiyanın qarşısını almaq üçün hökumət iqtisadiyyatda tormozlama siyasəti yürütdü.
- O, duyğularını ifadə etməkdə tormozlama tətbiq edirdi.
- Layihənin icrasında baş verən problemlər onun tormozlamasına səbəb oldu.