izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Torpaqlı sifəti əsasən iki əsas mənada işlənir: birincisi, torpaqla örtülü, torpağın olduğu yerləri ifadə edir; ikincisi isə məcazi mənada, torpaqla əlaqəli keyfiyyətləri, xüsusilə də məhsuldarlığı, bərəkətliyi ifadə edə bilər.

Birinci məna (literal): Bu mənada "torpaqlı" sözü bir ərazinin və ya səthin torpaqla örtülmüş olduğunu bildirir. Məsələn, "torpaqlı sahə" ifadəsi torpaqla örtülü bir ərazini, "torpaqlı yol" ifadəsi isə torpaq səthindən ibarət bir yolu təsvir edir. "Daşlı-torpaqlı yerlər" ifadəsi həm daşlıq, həm də torpaq örtüyünün olduğu bir ərazini göstərir. Bu mənada "torpaqlı" sözü "torpaqla örtülü", "torpağı olan", "torpaqlı səthli" kimi ifadələrlə sinonimdir.

İkinci məna (məcazi): Daha az rast gəlinən, lakin ədəbi dildə istifadə olunan məcazi mənasında "torpaqlı" sözü məhsuldarlıq, bərəkətlilik, həyatla bağlılığı ifadə edə bilər. Misal olaraq, "torpaqlı gözəllik" ifadəsi təbiətin zənginliyindən və bərəkətindən qaynaqlanan bir gözəlliyi, "torpaqlı bir həyat" ifadəsi isə təbiətə bağlı, sadə və məhsuldar bir həyatı təsvir edə bilər. Verilən misalda "Gözləri yaşlı yerlər" ifadəsində isə "torpaqlı" sözü yəqin ki, məhz bu məcazi mənada işlənməyə çalışılıb: həyat dolu, bərəkətli, emosiyalarla dolu yerləri ifadə etmək məqsədilə. Bununla belə, bu misalda istifadənin dil baxımından düzgünlüyündə şübhələr var.

Etimologiyası: "Torpaqlı" sözü "torpaq" sözündən törəmişdir. "-lı" şəkilçisi isə sifət yaradır və "torpağı olan" mənasını ifadə edir.

Cümlədə istifadəsi:

  • Tarla çox torpaqlı idi, bol məhsul verdi.
  • Evlərin ətrafı torpaqlı, ağaclı idi.
  • Torpaqlı yollar vasitəsilə kəndə çatdıq.
  • (Məcazi) Şeir onun torpaqlı ruhunun əksidir.
Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz