Tortalı sifəti, əsasən Azərbaycan türkcəsində "torta sahib olan", "torta malik olan", "torta bənzər xüsusiyyətlərə malik olan" mənalarında işlədilir. Lüğətdəki "tortası olan, torta verən" tərifi qısadır və sözün istifadə dairəsini tam əhatə etmir. "Torta verən" ifadəsi daha çox məcazi mənada, yəni nəyisə torta bənzətmək məqsədi ilə işlənə bilər.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "tort" sözünün fars mənşəli olduğunu görərik. "alı" isə türk dilindəki "-lı" şəkilçisidir və sahiblik, maliklik, bənzərlik mənası ifadə edir. Beləliklə, "tortalı" sözü, əslində, "torta sahib olan" mənasını tam olaraq əks etdirir. "Tortalı yağ" ifadəsi isə yağın tortda olduğu kimi yumşaq, xoş rəngli, ya da tort hazırlanmasında istifadə oluna biləcək xüsusiyyətlərə malik olduğunu bildirir. Bu xüsusiyyətlər yağın rəngi, qoxusu, qatılaşma dərəcəsi, yağlılıq dərəcəsi və s. ola bilər.
Cümlə içində istifadəsi nümunələri:
- O, tortalı qatıqdan tort bişirdi. (burada "tortalı" qatıqda tortun əsas komponentlərinin olduğu mənasını verir)
- Tortalı rəngli günəş batdı. (burada "tortalı" məcazi mənada, günəşin batarkən tort kimi rəngarəng və gözəl olduğunu bildirir)
- Bu tortalı yağ çox dadlıdır. (burada "tortalı" yağın tort hazırlamaq üçün ideal olduğunu, yumşaq və xoş ətirli olduğunu ifadə edir)
Yekun olaraq, "tortalı" sözü, əsasən "torta malik olan", "torta bənzər xüsusiyyətlərə malik olan" mənalarında işlənir. İstifadə kontekstindən asılı olaraq həm tamamilə həqiqi, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilir. Lüğətlərdəki tərifin daha geniş və dəqiq şəkildə verilməsi sözün düzgün anlaşılmasına kömək edəcəkdir.