Totuqluq sözü Azərbaycan dilində sağlamlıq, köklük və koppuşluq mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdəki qısa izahlar bu sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Daha dəqiq olaraq, totuqluq fiziki cəhətdən sağlam, güclü, bədəni dolğun və əzələli, həmçinin sağlam və gümrah görünən bir vəziyyəti ifadə edir. Bu, sadəcə çəki çoxluğu deyil, həm də bədənin proporsional inkişafı, gücü və hərəkətliliyi ilə əlaqədardır.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "totuq" kökünün türki dillərində geniş yayıldığını görərik. "Totu" və ya "totuq" kimi formalar "dolğun", "bərk", "möhkəm", "qüvvətli" kimi mənaları əks etdirir. "Luq" isə "-lıq" şəkilçisinin variantıdır və sifətə isim formasını verir, yəni "totuluq" halını ifadə edir. Beləliklə, totuqluq sözü kökündən gələn mənaları özündə birləşdirərək "qüvvətli olma halı", "dolğunluq vəziyyəti" kimi də anlaşıla bilər.
Totuqluq sözünün müxtəlif cümlələrdə işlənməsinə baxaq:
- "Uşağın totuqluğu hər kəsi sevindirirdi." (Burada totuqluq, uşağın sağlamlığını, dolğunluğunu və sağlam görünüşünü ifadə edir.)
- "O, əvvəlki totuqluğunu itirmişdi." (Bu cümlədə totuqluq, əvvəlki sağlamlıq vəziyyətinin itirilməsini göstərir.)
- "Atın totuqluğu onun gücünün əlaməti idi." (Burada totuqluq, atın fiziki gücünü və sağlamlığını bildirir.)
Yekun olaraq, totuqluq sözü sadəcə "sağlamlıq" və ya "köklük" mənalarından daha geniş bir məna spektrini əhatə edir. Bu söz, sağlamlıqla yanaşı, gücü, bədənin dolğunluğunu, əzələliliyini və ümumiyyətlə sağlam və qüvvətli bir görünüşü ifadə edən, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının bir parçasıdır.