izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Toy-düyün sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir birləşmədir. Əsasən, iki sözün birləşməsindən əmələ gəlmişdir: "toy" və "düyün". Hər iki söz də müstəqil olaraq "şənlik", "mərasim", "bayram" mənalarını ifadə edir, lakin birləşdikdə mənanı daha da gücləndirir və genişləndirir.

"Toy" sözü ər-arvadlıq münasibətinin qurulması ilə bağlı olan rəsmi mərasimi, qeyd olunma formasını bildirir. Etnolingvistik baxımdan kökü qədim türk dillərinə gedib çıxır və "evlilik", "nikah" mənalarını ehtiva edir. Lakin, müasir Azərbaycan dilində "toy" sözü daha geniş mənada işlənir və sadəcə nikah mərasimini deyil, həm də toy məclisini, şənliklərini əhatə edir.

"Düyün" sözü isə "qonaqlıq", "şənlik", "məclis" mənalarında işlənir. "Toy" sözü ilə birlikdə istifadəsi, toyun coşqusunu, əyləncəli və şən keçməsini daha effektli şəkildə ifadə edir. Belə ki, "toy-düyün" birləşməsi sadəcə "toy" sözündən daha çox emosional yüklənmə daşıyır və əyləncənin, sevincin, coşqunun daha bol olduğunu vurğulayır.

Misal olaraq göstərilən cümlədə ("İnandım ki, uzaq deyil, vüsal günüm yaxındır; Arazın o tayında da toy-düyünüm yaxındı") "toy-düyün" birləşməsi, danışanın özünün gözlədiyi sevincli hadisəni, yəni görüşməni (vüsalı) şənlikli, toy-məclis kimi böyük və əlamətdar bir hadisə ilə müqayisə edir. Bu müqayisədə "toy-düyün" sözünün sadəcə "toy" mənasından daha kənara çıxaraq "böyük sevinc", "təntənəli şənlik" mənalarını daşıdığını görürük.

Yekun olaraq, "toy-düyün" birləşməsi "toy məclisi", "böyük və şən toy mərasimi", "coşqulu şənlik", "təntənəli bayram" kimi mənaları özündə birləşdirir və əsasən həyəcanlı, sevincli hadisələrin təsvirində işlədilir. Birləşmənin "toy" və "düyün" komponentlərinin mənalarının toplanması ilə əmələ gəldiyi aydın görünür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz