Tozağacı (Fraxinus) Oleaceae (zeytun) fəsiləsinə aid, əsasən Şimal yarımkürəsində yayılmış, yarpağı tökülən və ya həmişəyaşıl ağac və ya kol cinsidir. "Tozağacı" adı, ağacın qabığının rənginə istinadən deyil, daha çox özəlliklərinə əsasən qoyulmuşdur. Bəzi növlərin qabığı həqiqətən də açıq rəngli, bozumtul-ağ, bəzilərinin isə daha qəhvəyi və ya tünd rəngdə ola bilər. Lakin "tozağacı" termini, onun qabığının rəngindən daha çox, material kimi istifadəsinə, möhkəmliyininə, bəzi növlərinin istifadəsindən sonra toz kimi dağılma meylinə də istinad edə bilər.
Terminin etimologiyasına nəzər saldıqda, "tozağacı" sözünün kökü türk dillərində mövcud olan və "toz" ilə əlaqəli sözlərlə bağlılığı ehtimal olunur. Tozlanma prosesi ilə əlaqəli ola biləcəyi kimi, ağacın incə, asan toz halına gələn qırıntılar verən bir növ olmasının da ifadəsidir. Ədəbiyyatda tozağacından bəzən "toz ağacı" kimi də istifadə olunmuşdur ki, bu da sözün mənasının məhz bu yönü ilə əlaqəli olduğunu təsdiq edir.
Tozağacının müxtəlif növləri vardır və onların bəziləri öz xüsusiyyətlərinə görə fərqlənir. Məsələn, bəzi növləri daha möhkəm və davamlıdır, mebel istehsalında, alətlərin hazırlanmasında geniş istifadə olunur. Digər növləri isə daha kövrəkdir, tez qırılır, buna görə də istifadəsi məhduddur. Tozağacı, dekorativ əhəmiyyətə malikdir, park və bağların bəzədilməsində istifadə olunur.
Cümlədə istifadəsi nümunələri:
- Qədim evlərin döşəmələrində tozağacı taxtadan istifadə olunub.
- Bahçənin ortasında hündür bir tozağacı boy atmışdı.
- Əl işləri üçün möhkəm tozağacı taxta lazımdır.
- Qışda yarpaqlarını tökən tozağacı yazda yenidən yaşıllaşır.