izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Töycü sözü Azərbaycan dilində köhnə və tarixi bir termindir. Lüğətlərdə sadəcə "kəndlilərdən alınan vergilərdən biri" kimi izah olunsa da, daha geniş və dəqiq bir təsvir tələb edir. Töycü, əsasən, kənd təsərrüfatı məhsullarından və ya pul formasında toplanan, kənd icmasının ümumi ehtiyaclarını ödəmək üçün yığılan bir növ vergi və ya cəbz idi. Bu mənada, müasir "vergi" anlayışından fərqli olaraq, daha çox icma daxili bir məcburiyyət, həm də bir növ kollektiv məsuliyyət idi.

Töycü, dövlət tərəfindən deyil, daha çox yerli idarəetmə orqanları, ağalar, bəylər və ya kənd icmasının özünün qərarı ilə yığılırdı. Yığılan məbləğ kəndin infrastrukturunun təmiri, yol-sulu qurğularının salınması, dini mərasimlərin keçirilməsi, icmanın ümumi ehtiyaclarının ödənilməsi (məsələn, kəndin müdafiəsi) kimi məqsədlər üçün istifadə olunurdu. Bu baxımdan, töycü, müasir vergi sistemindəki konkret vergi növlərindən (məsələn, əmlak vergisi, torpaq vergisi) daha çox funksiyasını yerinə yetirən ümumi bir maliyyə mexanizmi idi.

Sözün etimologiyası haqqında dəqiq məlumat yoxdur, lakin "töy" kökündən törəmiş ola bilər. "Töy" sözü bir çox türk dillərində "bayram", "mərasim", "məclis" mənalarında işlənir. Bu kontekstdə, töycü, icma üçün həyata keçirilən fəaliyyətlərin maliyyələşdirilməsi üçün toplanan məbləğ kimi də izah oluna bilər. Belə ki, icmanın ümumi ehtiyaclarının ödənilməsi üçün toplanan pul, bir növ "icma bayramı" və ya "icma məclisi" üçün toplanan məbləğ kimi də qəbul oluna bilərdi.

Cümlədə nümunələri: "Kəndlilər hər il töycü vergisini ödəməli idilər.", "Töycü ilə kənd məscidi təmir olundu.", "Ağanın əmri ilə kənddən töycü yığılırdı." Bu cümlələr töycünün kənd icması üçün yığılan və müxtəlif məqsədlərə xərclənən bir maliyyə mənbəyi olduğunu göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz