izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tuman-köynək: Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "tuman" və "köynək" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmiş bir termin kimi qeyd olunan "tuman-köynək" sözü, əsasən hərbi geyimlərlə bağlıdır və tarixi kontekstdə daha çox məna kəsb edir. Müasir Azərbaycan dilində nadir hallarda işlənən bu söz, əvvəllər, xüsusilə də sovet dövrü ordusunda, əsgər və ya soldatların geyindiyi alt geyimlər komplektini ifadə edirdi. Bu komplekt adətən iki əsas hissədən - tuman (uzun, geniş, adətən yun və ya pambıqdan toxunmuş geyim parçası) və köynəkdən (əsasən pambıqdan hazırlanmış sadə bir köynək) ibarət idi. Tuman, soyuqdan qorunma məqsədi ilə, köynəyin üstünə geyilir, beləliklə, istilik təmin edərdi.

Tuman-köynəyin mənası, sadəcə olaraq "tuman və köynək"dən ibarət geyim dəsti deyil, həmin geyim dəstinin hərbi kontekstdə istifadə olunan spesifik bir adlandırılmasıdır. Bu terminin leksik tərkibində hərbi dilin təsiri aydın görünür. "Tuman" sözü burada adi mənasından (hava hadisəsi) fərqli olaraq, geyim parçasını ifadə edir. Bu da sözün mənasının kontekstdən asılı olaraq dəyişə biləcəyinin göstəricisidir.

Misal cümlədəki "Sila soldatların tuman-köynəklərini yuyub, kolun üstünə sərdiklərini gördü" ifadəsi bu terminin hərbi həyatla bağlı olduğunu bir daha təsdiqləyir. Cümlə, əsgərlərin gündəlik həyatının bir parçasını, konkret olaraq, geyimlərinin təmizlənməsini təsvir edir. "Kolun üstünə sərmək" ifadəsi də hərbi həyatda geyimlərin qurudulması üçün adətən istifadə olunan bir üsul olduğunu göstərir.

Qısacası, "tuman-köynək" sözü, tarixi kontekstdə və hərbi leksikada istifadə olunan, tuman və köynəkdən ibarət əsgər alt geyimini ifadə edən spesifik bir termindir. Müasir dilin leksik tərkibində nadir hallarda rast gəlinən bu sözün əsasən tarixi və hərbi mənbələrdə qeydə alınması daha çox ehtimal olunandır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz