Köynək-tuman: Azərbaycan xalqının ənənəvi geyim mədəniyyətində önəmli yer tutan bir alt geyim komplektidir. "Köynək" və "tuman" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmiş bu termin, adından da göründüyü kimi, köynək və tumandan ibarətdir. Bu iki əsas parçanın birlikdə istifadəsi, bədənin daha yaxşı qorunmasını, istilik izolyasiyasını və rahatlığı təmin edirdi.
Köynək, adətən, pambıq, kətan və ya ipəkdən hazırlanır və bədənin üst hissəsini örtürdü. Tuman isə, daha geniş və uzun bir parça olub, bədənin alt hissəsini, ayaqları isə qismən və ya tamamilə əhatə edirdi. Hər iki parça müxtəlif rəng və naxışlarda ola bilirdi, lakin ağ rəng daha geniş yayılmışdı. "Ağ köynək-tuman" ifadəsi də məhz bu geniş yayılmış rəng variantını əks etdirir.
Köynək-tuman yalnız geyim kimi deyil, həm də mədəniyyətimizin bir hissəsi olaraq öz əhəmiyyətini qoruyub saxlayır. Misal üçün, "Köynək-tuman almaq" ifadəsi, sadəcə bir geyim əldə etməkdən daha çox, bir qədər də həyatın əsas tələbatlarının ödənilməsinə işarə edə bilər. Digər tərəfdən, "...Mən sənə köynək-tuman yumağa gəlmişəm" kimi ifadələr, köynək-tumanın gündəlik həyatda, ailə daxilindəki yardım və qayğının simvolu kimi də istifadə olunduğunu göstərir.
Beləliklə, köynək-tuman yalnız bir geyim parçası deyil, Azərbaycan mədəniyyətinin tarixi və sosial həyatını əks etdirən, gündəlik həyatda öz əhəmiyyətini qoruyan və ədəbiyyatımızda da öz yerini tutmuş bir termindir.