izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Turac (is. zool.) - Toyuqkimilər dəstəsinə aid, əsasən quru və çöl ərazilərində yaşayan, ov üçün tutulan bir quş növüdür. Lüğətlərdə sadəcə "toyuq cinsindən ov quşu" kimi təsvir olunsa da, turac termini daha geniş məna daşıyır və müxtəlif növləri əhatə edir. Azərbaycan faunasında rast gəlinən turac növləri, onların xarici görünüşü, yaşayış mühitləri və davranışları baxımından bir-birindən fərqlənir. Məsələn, bəzi turac növləri daha iri, bəziləri isə daha xırda olur; rənglənmələri də müxtəlifdir.

Etimoloji baxımdan turac sözünün mənşəyi haqqında dəqiq məlumat yoxdur, ancaq türkcə köklərə malik olması ehtimal olunur. Sözün mənşəyi və etimologiyası ilə bağlı araşdırmalar aparmaq, onun əsl mənasını və zaman içindəki məna dəyişikliklərini daha aydınlaşdırmağa kömək edər. Bəzi tədqiqatçılar turac sözünün "uçmaq" felindən törədiyini və quşun uçuş qabiliyyətinə işarə etdiyini düşünürlər.

Ədəbiyyatda, xüsusilə də atalar sözləri və məsəllərdə turac sözü tez-tez sürət və çevikliyin simvolu kimi işlənir. Misal olaraq verilən "Ucarda turacdır, qaçarda ceyran" məsəli, turacın sürətli uçuşunu, ceyranın isə sürətli qaçışını vurğulayır. Bu məsəldə turac və ceyran, öz növləri arasında ən sürətli olanların təcəssümüdür. Bu, turac sözünün yalnız bioloji mənasını deyil, həm də məcazi mənasını - sürət, çeviklik, tezlik - əks etdirir. Turac sözü müxtəlif məcazi mənalarda da işlənə bilər; məsələn, "turac kimi sürətli" ifadəsi bir insanın sürətli hərəkət etməsini ifadə edir.

Yekun olaraq, turac sözü sadə bir zooloji termin olmaqdan kənara çıxaraq, Azərbaycan mədəniyyəti və ədəbiyyatında müəyyən bir yeri olan, məcazi mənaları da olan bir sözdür. Daha dərin araşdırmalarla turac sözünün mənşəyi, mənası və istifadə sahələri daha da aydınlaşdırıla bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz