Turbobur sözü rus dilindən ("турбобур") mənşəli olub, Azərbaycan dilinə texniki termin kimi daxil olmuşdur. Əslində iki sözün birləşməsindən – "turbo" (türbin) və "bur" (qazıma aləti) – əmələ gəlmişdir. Lüğətlərdə sadəcə "dərin quyuları qazmaq üçün hidravlik qazıma mühərriki" kimi tərif olunsa da, daha geniş və dəqiq izah tələb edir.
Turbobur, yüksək sürətlə fırlanan bir türbin vasitəsilə güc əldə edərək, qayalara və torpağa mexaniki təsir göstərən və dərin quyuların qazılmasını təmin edən bir hidravlik qazıma avadanlığıdır. O, əsasən neft və qaz hasilatı, geoloji kəşfiyyat, geotermal enerji istehsalı və digər sənaye sahələrində dərin quyuların qazılmasında istifadə olunur. Turboburun əsas üstünlüyü, digər qazıma üsullarına nisbətən daha yüksək səmərəliliyi və daha dərin quyuların qazılmasına imkan verməsidir. Bundan əlavə, onun konstruktiv xüsusiyyətləri, qazıma prosesinin idarə olunmasını asanlaşdırır və təhlükəsizlik səviyyəsini artırır.
Turboburun iş prinsipi hidravlik sistemə əsaslanır. Yüksək təzyiqli maye (adətən, su və ya xüsusi qazıma məhlulları) türbini fırladır və bu fırlanma hərəkəti qazıma başlığına ötürülür. Qazıma başlığının dizaynı qazılan materialın növündən asılı olaraq dəyişir. Məsələn, bərk süxurlar üçün daha möhkəm və kəsici dişləri olan başlıqlardan istifadə olunur.
Cümlə içərisində istifadə nümunələri:
- Yeni neft yatağının kəşfi üçün dərin dənizdə turbobur ilə qazıma işləri aparıldı.
- Turboburun yüksək effektivliyi sayəsində qazıma prosesi daha sürətli və iqtisadi cəhətdən sərfəli oldu.
- Geoloqlar yeraltı suların səviyyəsini təyin etmək üçün turboburdan istifadə etdilər.
Yekun olaraq, turbobur sözü, sadəcə bir qazıma aləti deyil, mürəkkəb bir hidravlik quruluşdur ki, müasir qazıma texnologiyalarının mühüm hissəsidir və müxtəlif sahələrdə geniş tətbiq olunur.