Tuşvuran sözü Azərbaycan dilində həm isim, həm də sifət kimi işlənən bir söz birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Əsasən, atıcılıqla bağlı bir bacarığı ifadə edir. Lüğətlərdəki "nişanı tuş vuran, nişanı düz vuran, mahir atıcı (nişançı), sərrast atıcı" tərifi sözün əsas mənasını əhatə etsə də, daha geniş və dəqiq bir izah verilə bilər.
İsim mənası: Tuşvuran, hədəfi dəqiq vurma qabiliyyətinə malik, yüksək dəqiqliklə atış edən şəxs deməkdir. Bu, sadəcə atıcılıqla məhdudlaşmır; hər hansı bir hədəfi dəqiq vurmaqla bağlı olan hərəkətləri və ya fəaliyyətləri ifadə edə bilər. Məsələn, bir əl işçisi dəqiq işləməsi ilə "tuşvuran" adlandırıla bilər. Sözün kökü olan "tuş" sözü hədəfi, nişanı göstərir və "vurmaq" felindən əmələ gəlmiş "vuran" isə hərəkəti bildirir. Bu baxımdan, tuşvuran, hədəfi "tuşlayan", hədəfə "dəqiq vurmaq" bacarığına sahib kəs deməkdir.
Sifət mənası: Tuşvuran, sifət kimi işləndikdə, dəqiq atış edən, sərrast, mahir, uca, nəticəli, hədəfə doğru deyilir. Bu mənada, "tuşvuran atıcı", "tuşvuran zərbə", "tuşvuran vurğu" kimi ifadələr işlənə bilər. Məlumatın dəqiq və aydın çatdırılması üçün də "tuşvuran" ifadəsi metaforik olaraq istifadə oluna bilər. Məsələn, "tuşvuran təhlil" deyərkən dəqiq və hədəfə çatmış bir təhlildən söhbət gedir.
Etimologiyası: Sözün etimologiyası "tuş" (hədəf, nişan) və "vurmaq" felinin "vuran" iştirak formasından əmələ gəldiyini göstərir. Bu sözün türk dilləri qrupuna aid olduğunu göstərir və dərin köklərə malikdir. "Tuş" sözü Fars dilindən Azərbaycan dilinə keçmişdir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- O, tuşvuran bir atıcı idi, hər atışı hədəfə dəyərdi.
- Tuşvuran zərbə ilə düşməni yıxdı.
- Onun təhlili olduqca tuşvuran idi, məsələnin mahiyyətini dəqiq göstərirdi.
- Tuşvuran bir əl işçisi olaraq, hər işi məharətlə yerinə yetirirdi.