Tünlük sözü Azərbaycan dilində qələbəlik, adam çoxluğu, basabas mənasında işlənir. Lüğətlərdəki sadə izah, sözün əhatə etdiyi semantik çalarları tam əks etdirmir. Daha dəqiq bir şəkildə deyə bilərik ki, “tünlük” sözü sıxlıq, izdiham, bir yerin adamla dolub-daşması, həmçinin bu sıxlıqdan yaranan qarışıqlıq və səs-küy hissini ifadə edir. Bu sıxlığın nəticəsi olaraq hərəkət azalır, insanlar bir-birinə sıxışır və rahat hərəkət edə bilmir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, kökü qədim türk dillərindəki “tün” (gecə) sözünə bağlı ola bilər. Gece düşəndə insanların evlərə toplaşması, bunun nəticəsində məkanın insanların sıxlığı ilə dolması “tünlük” sözünün yaranmasına səbəb ola bilər. Yəni, sözün mənası ilkin olaraq gecənin sıxlığı, gecənin gətirdiyi insanların bir yerə toplaşması mənasından yaranmış, sonradan isə daha ümumi “qələbəlik” mənasını əldə etmişdir. Bu təxmin əsasında sözdə “lük” şəkilçisinin artıqlaması mənasını vermədiyini, sıxlıq, çoxluq mənasını bildirən bir elementi əlavə etdiyini qeyd etmək lazımdır.
Misal üçün, “Çardağın altında əməlli-başlı tünlük idi” cümləsində “tünlük” sözü sadəcə insanların çoxluğunu deyil, həm də onların sıxlığından, hərəkətinin məhdudluğundan, bəlkə də qarışıqlıqdan yaranan bir vəziyyəti təsvir edir. Başqa bir misal olaraq, "Bazarda tünlük düşmüşdü" cümləsində söz bazarın alıcının çoxluğundan və onların hərəkətlərinin maneə törətməsindən qaynaqlanan qarışıqlıq və sıxlığı ifadə edir. “Konsertdə tünlük idi” cümləsində isə dinləyicilərin çoxluğu və onların səhnəyə yaxınlaşma cəhdləri ilə əlaqədar yaranan sıxlığı ifadə edir. Göründüyü kimi, “tünlük” sözü kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar əldə edə bilir.
Qısacası, “tünlük” sözü sadəcə “çox adam” mənasından daha geniş bir anlayışı əhatə edir. Bu söz adamların çoxluğunun yaratdığı sıxlığı, qarışıqlığı və bəzən də narahatlığı ifadə edən bir söz olaraq daha dolğun şəkildə izah edilməlidir.