Türfətüleyn (ər. ترفة عين) sözü klassik Azərbaycan ədəbi dilində işlənən bir zərfdir. Lüğətlərdə sadəcə "göz açıb yumunca, bir göz qırpımında, bir anda, bir an içində, dərhal" kimi tərcümə olunsa da, mənasını daha dəqiq və geniş izah etmək mümkündür.
Əslində "türfətüleyn" sözünün mənası "gözün bir tərpənməsi, göz qırpımının sürəti" kimi daha dəqiq ifadə olunmalıdır. Bu, sadəcə "qısa müddət" deyil, hətta "qısa müddət"dən də daha qısa, ani və sürətli bir zamanı ifadə edir. "Bir anda" və "dərhal" ifadələri bu mənanın təqribi tərcüməsidir, amma tam olaraq onun ifadə etdiyi sürətlilik hissini vermir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "türfə" (ترفة) "göz qırpımı, gözün tərpənməsi" mənasını verir. "Leyn" (عين) isə "göz" deməkdir. Beləliklə, "türfətüleyn" "göz qırpımının gözü" və ya daha poetik bir şəkildə "gözün qırpım sürəti" mənasını ifadə edir.
Cümlədə necə işləndiyi nümunə ilə aydınlaşdırıla bilər: "Türfətüleyndə cəlladi-mühib belində xəncər, əlində tənab içəri girdi." Bu cümlədə "türfətüleyn" sözü cəlladın sürətli və gözlənilməz hərəkətini vurğulayır. Cəlladın daxil olması o qədər sürətli olmuşdur ki, sanki göz qırpımında baş vermişdir. Digər nümunələr olaraq, "Türfətüleyndə qapı açıldı və o içəri girdi." və ya "Türfətüleyndə yağış başladı." cümlələrini göstərmək olar.
Yekun olaraq, "türfətüleyn" sözü klassik ədəbi dilimizin zənginliyini göstərən, mənası çox incə nüanslar daşıyan bir söz olub, "göz qırpımında olan sürət" və ya "göz qırpımının ani və sürətli olması" kimi daha dəqiq ifadə olunmalıdır.