Tüstüsüz (sıfat): Bu söz "tüstü" sözünün "süz" şəkilçisi ilə törəməsidir. "Süz" şəkilçisi mənfi məna ifadə edərək əsas sözün əksini bildirir. Beləliklə, "tüstüsüz" sözü əsasən "tüstü olmayan", "tüstü verməyən" mənasını ifadə edir. Lakin, bu mənanın nüansları və işlənmə sahələri daha genişdir.
1. Fiziki Məna: Tüstüsüz sözü bir maddənin yanması zamanı tüstü ifraz etməməsini bildirir. Misal üçün, "tüstüsüz barıt" ifadəsi barıtın yanması zamanı az miqdarda və ya heç bir görünən tüstü buraxmadığını göstərir. Bu, həm hərbi texnikada, həm də pirotexnika sahəsində əhəmiyyətli bir xüsusiyyətdir. Digər misallar: "Tüstüsüz odun", "tüstüsüz soba" və s. Bu mənada, sözün əsas vurğu məhz yanma prosesi ilə əlaqəli tüstü ifrazının olmamasıdır.
2. Metaforik Məna: Tüstüsüz sözü, daha geniş mənada, görünməzlik, gizlilik, səssiz-səmirsizlik, təsirsiz qalma kimi mənaları da ehtiva edə bilər. Məsələn, "Tüstüsüz bir şəkildə işdən çıxdı" cümləsində "tüstüsüz" sözü işdən ayrılmanın gizli, açıq şəkildə elan edilmədən, heç kimin xəbəri olmadan baş verməsini bildirir. Bu mənada, "tüstü" gizlilik, görünməzlik metaforası kimi işlənir. Başqa bir misal olaraq, "tüstüsüz bir plan" ifadəsi də gizli və səssizcə həyata keçirilən bir planı təsvir edə bilər.
3. Yanlış Anlaşılmanın Qarşısının Alınması: "İçərisindən tüstü çıxmayan; yanmayan" deyə izah tamamilə doğru deyil. Çünki bir şeyin yanmaması onun tüstüsüz olduğunu ifadə etmir. Yanmayan bir şey (məsələn, metal) tüstüsüz deyil, sadəcə yanmır. "Tüstüsüz" yanma prosesi ilə bağlıdır, amma mütləq yanmanın özünü tələb etmir. Yanma prosesi baş verə bilər, lakin o proses tüstü yaratmır.
Qısaca, "tüstüsüz" sözü həm fiziki, həm də metaforik mənada işlənə bilən çoxcəhətli bir sözdür və kontekstdən asılı olaraq fərqli mənalar kəsb edir. Onun əsas mənası tüstü olmaması olsa da, müasir dilin tələblərinə uyğun olaraq daha geniş məna spektrini ehtiva etdiyini qeyd etmək lazımdır.