izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Uc-bucaq sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "kənar, son hədd, hədd-hüdud" mənasında işlənir. Lakin bu mənanın daha dəqiq izahı üçün kontekstə diqqət yetirmək vacibdir. Sözün əsasını təşkil edən "uc" və "bucaq" komponentləri müxtəlif istiqamətləri, həddi ifadə edir. "Uc" daha çox xətti, bir istiqamətdəki son nöqtəni, "bucaq" isə daha çox kənar, sərhəd, məhdudiyyət hissini ifadə edir. Beləliklə, "uc-bucaq" ifadəsi bir obyektin, ərazinin, hadisənin və ya məfhumun fiziki və ya metafiziki hədlərini, məhdudiyyətlərini, son nöqtələrini qeyd edir. Bu mənada, "uc-bucağı yoxdur" ifadəsi "məhdudiyyəti yoxdur", "sonsuzdur", "çox genişdir" mənalarını verir.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, "uc" sözü türk dillərinin qədim təbəqəsinə aid olub, "iti, sivri, uclu" mənalarından törəmişdir. "Bucaq" sözü isə fars mənşəlidir və "kənar, guşə" mənalarını verir. Bu iki sözün birləşməsi "uc-bucaq" ifadəsini yaradır ki, bu da həm fiziki, həm də məcazi mənada geniş əraziləri, hadisələri, mümkünlüyü ifadə edir.

Misallar:

  • "Çölün uc-bucağı görünmürdü" - burada "uc-bucaq" çölün genişliyini, sərhədlərinin görünməzliyini ifadə edir.
  • "Onun biliyinin uc-bucağı yox idi" - burada "uc-bucaq" biliyin sonsuzluğunu, genişliyini və məhdudiyyətsizliyini ifadə edir.
  • "Bağın uc-bucağına qədər gəzdik" - burada isə "uc-bucaq" bağın bütün ərazisini, hər yerini əhatə etdiyini ifadə edir.

Yuxarıda göstərilən nümunələrdən də göründüyü kimi, "uc-bucaq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir, ancaq əsas məna həmişə hədləri, məhdudiyyətləri və ya genişliyi bildirir. Sözün daha dəqiq təfsiri yalnız cümlənin ümumi məzmunu və konteksti nəzərə alınmaqla mümkün olur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz