Ucluq (is.): Bir əşyanın uc hissəsinə taxılan, keçirilən və ya geydirilən, adətən konusvari formada olan hissə. Bu hissə əşyanın funksiyasını artırmaq, möhkəmləndirmək, kəsmə, deşmə, yazma və ya digər məqsədlər üçün istifadə olunur. Ucluqlar müxtəlif materiallardan, məsələn, metal, plastik, ağac və s. hazırlana bilər və formaları da müxtəlif ola bilər. Konusvari forma ən geniş yayılmış olsa da, digər geometrik formalarda da ucluqlar mövcuddur. Ucluğun ölçüsü və forması istifadə edildiyi əşya və məqsəddən asılıdır.
Etimologiya: Söz "uc" kökünə "-luq" əlavəsindən əmələ gəlmişdir. "-luq" əlavəsi isim törədici şəkilçidir və keyfiyyət, vəziyyət, hal və s. mənalarını ifadə edir. Beləliklə, "ucluq" sözü "uca aid olan şey, ucun xüsusiyyətini daşıyan şey" mənasını verir.
Misallar:
• Karandaş ucluğu: Yazı alətinin yazma qabiliyyətini təmin edən qrafit və ya digər materialdan hazırlanmış konusvari hissə.
• Mərmi ucluğu: Mərmiyə vurulan zərərverici təsiri artırmaq üçün hazırlanmış iti, konusvari və ya digər formaya malik hissə. Bu, mərmi növündən və istifadə məqsədindən asılı olaraq dəyişir.
• İynə ucluğu: İynənin deşmə qabiliyyətini təmin edən iti ucu.
• Dırnaq ucluğu: Dırnağın ən iti və incə hissəsi.
• Qələm ucluğu: Qələmin yazma qabiliyyətini təmin edən konusvari və ya digər formada olan hissə.
Fərqli kontekstlərdə istifadəsi: Ucluq sözü həm konkret, həm də məcazi mənada işlənə bilər. Konkret mənada konkret fiziki cisimləri təyin edərkən, məcazi mənada isə bir şeyin iti, kəskin və ya təsirli hissəsi barədə danışarkən istifadə oluna bilər. Məsələn: "Onun sözlərinin ucluğu məni incitdi" ifadəsində "ucluq" sözü sözlərin kəskinliyi və təsirliliyi mənasını ifadə edir.