Uğrama: "Uğramaq" felindən törəmiş isimdir. Əsas mənası, bir yerə və ya bir şeyə gəlməmək, çatmamaq, nail olmamaq, əldə etməmək deməkdir. Bu mənada, “uğrama” sözü bir hərəkətin olmamasını, bir hadisənin baş verməməsini, bir məqsədə çatılmamasını ifadə edir. Məsələn, "Hədəfə uğrama" ifadəsi hədəfə çatılmamasını bildirir. "Müalicənin uğraması" ifadəsi isə müalicənin effekt verməməsini göstərir.
Ancaq "uğrama" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq daha geniş mənalar da qazana bilər. Məsələn, mənfi bir hadisənin baş verməməsi, qarşısının alınması mənasında da işlənə bilər. "Xəstəliyin uğraması" ifadəsi, xəstəliyin yaranmasının qarşısının alınmasını, xəstələnməməni ifadə edə bilər. Bu mənada, "uğrama" sözü bir növ qorunma, qarşısının alınma mənası daşıyır.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "uğramaq" feli kökünə qayıdır. "Uğramaq" türk dillərində geniş yayılmış bir feldir və əsasən "çatmaq", "nail olmaq", "vurmaq", "dəymək" mənalarını verir. "Uğrama" isə bu felin mənfi mənasını daşıyan isim halındadır. "Uğrama" sözü bir çox hallarda "qalmama", "olmama", "baş verməmə" mənalarında da işlənə bilər.
Cümlə içində nümunələr:
- İşdəki uğursuzluğa uğramaq onu çox kədərləndirdi.
- Qəzaya uğramaqdan qorxaraq ehtiyatlı sürücülük etdi.
- Düşmənin hücumuna uğramaq üçün qalası möhkəmləndirdi.
- Xəstəliyin ağırlaşmasına uğramamaq üçün müalicəyə başladı.
- Əməyinin bəhrəsini almağa, uğura uğramağa çalışırdı.
Göründüyü kimi, "uğrama" sözünün mənası kontekstdən və işlənmə formasından asılı olaraq dəyişir. Ancaq əsas mənası, bir hadisənin baş verməməsi, bir məqsədə çatılmamasıdır. Bu məna ətrafında müxtəlif mənalar yarana bilər.