Ummaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "bir şeyi könlündən keçirmək, ürəyində tutmaq, olmasını istəmək, arzu etmək, ümid etmək" kimi dar bir şəkildə izah edilməkdən daha geniş və dəqiq şəkildə ifadə edilə bilər. Bu felin kökünə nəzər saldıqda, içəriyə doğru yönəlmiş, gizli bir istək və ya arzu ifadə etdiyini görürük. Yəni, ummaq sadəcə bir istək deyil, bu istəyin dərinlikdə, insanın qəlbinin dərinliklərində gizli olmasıdır. Bu gizliliyin səbəbi müxtəlif ola bilər: istəyin həyata keçmə ehtimalının az olması, ictimai qəbuldan qorxma, istəyin həyata keçməsinin mümkünlüyünün şübhəli olması və s.
Ummaq, arzu etmək, istəmək və ümid etməkdən fərqlənir. Arzu etmək daha açıq və bəzən həddindən artıq bir istəyi, istəmək daha konkret və əzmkar bir niyyəti, ümid etmək isə müsbət bir nəticəyə inanmağı bildirir. Ummaq isə daha çox içəriyə dönük, gizli bir istəyi, olma ehtimalı az olan bir şeyin mümkünlüyünə inamı ifadə edir. Bu inam zəif də olsa, içəridə qalır, açıq şəkildə ifadə olunmur.
Misal üçün, "O, uşağını doktor olmağını umurdu" cümləsində valideynin övladının həkim olma arzusunun gizli və ehtimal ki, qismən də şübhəli olduğunu anlıyaq. "O, yağış yağmasını umurdu" cümləsində isə, yağışın yağma ehtimalının az olmasına baxmayaraq, bu hadisənin baş verməsini gizli arzu edən bir insanın halını görürük. "Uman yerdən küsərlər" atalar sözündə isə ummağın bəzən ümidsizliyin və nəticədə kədərin səbəbi olduğu ifadə olunur. Ummaq həmçinin bir növ passiv gözləməni, nəticənin nəzarətdən kənarda olduğunu və yalnız taleyin ixtiyarında olduğunu göstərir.
Beləliklə, "ummaq" felinin mənası, yalnız sadə bir istək kimi yox, daha çox gizli, içəriyə yönəlmiş, ehtimal ki, həyata keçməsi şübhəli olan bir arzu, ümid və ya istək kimi dərk edilməlidir. Bu felin mənası, cümlənin kontekstindən asılı olaraq müxtəlif nüanslar əldə edə bilər.