Unutqan sifəti, əsasən, yaddaş zəifliyi ilə xarakterizə olunan bir vəziyyəti ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "tez yadından çıxaran, unudan, yadda saxlaya bilməyən, yaddaşı olmayan, huşsuz" kimi təriflənməsi, sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Unutqanlıq, sadəcə bir qabiliyyətin olmaması deyil, həm də psixoloji və fiziki amillərlə əlaqədar fərqli səviyyələrdə özünü göstərə bilər.
Unutqanlığın dərəcəsi müxtəlif ola bilər. Bəzi hallarda, sadəcə kiçik detalları unutmaqla səciyyələnir, yəni adi unutqanlıqdır. Belə hallarda, insan adları, tarixlər, əşyaların yerini və ya verilmiş tapşırıqları unutmaq kimi gündəlik həyatda rastlaşdığımız adi hallardan söhbət gedir. Bu tip unutqanlıq normal hesab edilə bilər və yaşla əlaqədar ola bilər.
Daha ağır hallarda isə unutqanlıq, xəstəliklərin (məsələn, Alsheymer xəstəliyi, demans) əlaməti ola bilər. Bu halda, insan yaxınlarını, ətrafındakıları və hətta özünü tanıya bilməz, əsas həyati vərdişləri unuda bilər. Bu tip unutqanlıq tibbi müalicə tələb edir.
"Huşsuz" sözünün burada işlənməsi isə bir qədər mübahisəlidir və kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşdirilməlidir. Çünki huşsuzluq, unutqanlıqdan fərqli olaraq, şüurun tamamilə itirilməsini və ya şüur bulanıklığını ifadə edir. Unutqan adam, hər zaman huşsuz adam olmur. "Huşsuz" sözü burada ən çox ağır dərəcədə unutqanlığa işarə edə bilər, amma bu terminin istifadəsi tövsiyə edilmir, çünki dəqiq deyil və yanlış anlaşılmaya səbəb ola bilər.
Cümlədə necə işləndiyinə misal:
- O, çox unutqan bir insandır, hər şeyi tez unudur.
- Yaşlı nənənin unutqanlığı artmışdı.
- Unutqanlığı səbəbindən tapşırığı yerinə yetirə bilmədi.
- Xəstəliyin əlamətləri arasında unutqanlıq və yönünü itirmək var idi.
Sözün etimologiyasına gəldikdə isə, "unutqan" sözü "unutmaq" fellindən törəmişdir və türk dillərinə ortak olan bir söz kökünə malikdir.