izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Unutqanlıq - İnsan yaddaşının zəifləməsi, xatırlama qabiliyyətinin azalması və ya itməsi ilə səciyyələnən bir hal və keyfiyyətdir. Bu, müxtəlif səbəblərdən, o cümlədən yaşa bağlı dəyişikliklərdən, beyin travmalarından, müəyyən xəstəliklərdən (məsələn, Altsheymer xəstəliyi, demans) və ya psixoloji faktorlardan (məsələn, stress, depressiya) irəli gələ bilər. Unutqanlıq, sadəcə kiçik detalların unudulması kimi mülayim bir formada ola bildiyi kimi, gündəlik həyat fəaliyyətlərini yerinə yetirməkdə ciddi çətinliklər yaradan şiddətli bir formada da özünü göstərə bilər.

Unutqanlığın ifadə etdiyi məna kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Məsələn, "kiçik bir unutqanlıq" ifadəsi əhəmiyyətsiz bir detalın unudulmasını bildirərkən, "şiddətli unutqanlıq" ifadəsi isə daha ciddi bir yaddaş problemini ifadə edir. Həmçinin, unutqanlıq termini bəzən məcazi mənada, yəni nəyisə bilməmək, nəyisə nəzərə almamaq kimi mənalarda da işlədilə bilər.

Misal üçün, "O, tarixləri unutqanlığı ilə tanınırdı" cümləsində unutqanlıq insanın tarixləri xatırlama qabiliyyətinin zəifliyini bildirir. Digər bir nümunədə isə, "Bu unutqanlıq, böyük bir səhvə səbəb oldu" cümləsində unutqanlıq bir hadisəni nəzərə almamaqdan irəli gələn nəticəni ifadə edir. Unutqanlıq sözü həm müsbət, həm də mənfi kontekstlərdə işlənə bilər. Məsələn, "O, özünün unutqanlığını şirin bir xüsusiyyət kimi qəbul edirdi" cümləsində unutqanlıq insanın xarakterini ifadə edən bir xüsusiyyət kimi təsvir olunur.

Ədəbiyyatda və gündəlik danışıqda "unutqanlıq" sözü tez-tez "yaddaşsızlıq", "diqqətsizlik", "səhlənkarlıq" kimi sinonimlərlə əvəz oluna bilər, lakin bunlar arasında məna çalarları fərqləri vardır. Yaddaşsızlıq daha geniş bir anlayış olub, tam yaddaş itkisinə də aid ola bilər. Diqqətsizlik isə bir məsələyə kifayət qədər diqqət yetirilməməsini bildirir. Səhlənkarlıq isə qəsdən və ya ehtiyatsızlıqdan bir işi düzgün yerinə yetirməmək deməkdir.

Sözün etimologiyasına gəldikdə isə, "unutqanlıq" sözü "unutmaq" fellərinin törəməsidir və türk dillərindəki kökü "unut-" felindən əmələ gəlib.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz