Urbanizm [lat. urbanus – şəhər] - Şəhərin və şəhər həyatının bütün aspektlərini, o cümlədən fiziki quruluşunu, sosial quruluşunu, iqtisadiyyatını, mədəniyyətini və ətraf mühitini əhatə edən kompleks bir anlayışdır. Sadəcə "şəhər" sözünün sinonimi deyil, daha çox şəhərlərin inkişafı, planlaşdırılması, idarə edilməsi və təşkili ilə bağlı nəzəriyyələr, prinsiplər və praktik tətbiqləri əhatə edir.
Urbanizm, kənd ərazilərindən şəhərlərə əhalinin kütləvi köçü nəticəsində yaranan mürəkkəb sosial, iqtisadi və ətraf mühit problemlərinin həlli üçün elmi və praktik yanaşmalar təklif edir. Bu yanaşmalar şəhərlərin fiziki planlaşdırılmasından (məsələn, yolların, yaşayış məntəqələrinin, yaşıl zonaların təşkili) tutmuş sosial infrastrukturun inkişafına (məktəblər, xəstəxanalar, mədəniyyət mərkəzləri) və iqtisadi siyasətin formalaşdırılmasına (məşğulluq, turizm, sərmayə qoyuluşları) qədər geniş bir spektr əhatə edir.
Tarixən, urbanizm müxtəlif ideologiyaların və nəzəriyyələrin təsiri altında inkişaf edib. Məsələn, sənaye inqilabı urbanizmin sürətli inkişafına səbəb olsa da, eyni zamanda çoxsaylı sosial və ətraf mühit problemlərinin yaranmasına gətirib çıxarıb. Bu problemlərin həlli üçün müxtəlif urbanizm konsepsiyaları – məsələn, davamlı urbanizm, ekoloji urbanizm, insan-mərkəzli urbanizm – ortaya çıxıb. Bu konsepsiyalar şəhərlərin davamlı, ədalətli və insan üçün daha yaşayışlı halda inkişaf etdirilməsini nəzərdə tutur.
Urbanizm cəmiyyətin inkişafına böyük təsir göstərir və şəhərlərin formalaşması, idarə olunması və gələcəyinin müəyyən edilməsində əsas rol oynayır. "Urbanizm" termininin istifadəsi müxtəlif kontekstlərdə dəyişə bilər; məsələn, "urbanizm tədqiqatları", "urbanizm planlaması", "müasir urbanizm tendensiyaları" kimi ifadələrdə istifadə olunur.