Uşaqcasına (zərf) - Bu söz, əsasən, uşaqlara xas olan xüsusiyyətləri, davranışları və düşüncə tərzinin böyüklər tərəfindən nümayiş etdirilməsini bildirir. Lüğətlərdə sadəcə "uşaq kimi, qeyri-ciddi, sadəlövhcəsinə" kimi təriflənməsi sözün bütün mənasını əhatə etmir. Uşaqcasına hərəkət, söz və ya düşüncə həm saf, təmiz, təbii bir hal kimi, həm də nabalıq, təcrübəsizlik, qeyri-ciddilik, səmimilik, sözün əsl mənasında uşaq düşüncəsinin əks olunması mənasında işlənə bilər. Kontekstə görə mənası dəyişə bilər.
Məsələn, "Uşaqcasına sevinmək" ifadəsi saf, təbii və qeyri-adi bir sevinci bildirir. Lakin "Uşaqcasına mühakimə" ifadəsi təcrübəsizlikdən, həyati dərslərin azlığından irəli gələn səthi, dərin düşünmədən qəbul edilmiş bir rəyi ifadə edir. Həmçinin "uşaqcasına səhv etmək" ifadəsi bilməyərəkdən, təsadüfən baş vermiş bir səhvi bildirə bilər.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "uşaq" sözünün kökü türk dillərindən gəlir və "kiçik insan" mənasını verir. "-casına" isə əlavəsi isə bənzərlik, oxşarlıq bildirir. Beləliklə, "uşaqcasına" sözü "uşağa bənzər şəkildə" mənasını da özündə ehtiva edir.
Müxtəlif cümlələrdə istifadəsi:
- Onun uşaqcasına gülüşü hamını əyləndirdi. (Saf, təbii gülüş)
- Uşaqcasına sadəlövhlüyü ona çox baha başa gəldi. (Təcrübəsizlikdən qaynaqlanan sadəlövhlük)
- O, məsələyə uşaqcasına yanaşaraq həll yolunu tapdı. (Sadə və effektiv yanaşma)
- Bu, uşaqcasına bir hərəkət idi. (Qeyri-ciddi, düşünülməmiş hərəkət)
- Ayrım qızı Kərim babanın uşaqcasına işlərindən əsəbiləşdi. (Qeyri-ciddi, əsəbi edici hərəkətlər)
Yekun olaraq, "uşaqcasına" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir və sadəcə "uşaq kimi" olmaqla kifayətlənmir. Həm müsbət, həm də mənfi konnoatasiyalarla istifadə oluna bilər.