Uşaqlaşma sözü "uşaqlaşmaq" felindən törəmə bir isimdir. Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində sadəcə "uşaqlaşmaq" feli ilə əlaqəli olaraq izah olunsa da, daha geniş və dəqiq bir şəkildə izah etmək mümkündür. Uşaqlaşma, bir şəxsin özünün yaşından, sosial statusundan və ya vəziyyətindən gözlənilən davranış səviyyəsinin altında, uşaq davranışlarına xas xüsusiyyətlər göstərməsi vəziyyətini ifadə edir. Bu, sadəcə uşaq kimi davranmaq deyil, daha çox yetkin bir insanın özünün yetkinlik səviyyəsinə uyğun olmayan, uşaq xasiyyətlərini nümayiş etdirməsi deməkdir.
Uşaqlaşmanın təzahür formaları müxtəlif ola bilər: həddindən artıq inciklik, əsəblilik, tələbkarlıq, məsuliyyətdən yayınma, özbaşınalıq, qəzəb partlamaları, həqiqəti qəbul etməkdə çətinlik çəkmə, yalan danışmaq, ətrafdakılardan diqqət tələb etmək və s. Bu davranışlar şəxsin psixoloji vəziyyətinin, yaşanan stressin, təhlükəsizlik hissinin olmamasının və ya digər psixoloji amillərin göstəricisi ola bilər.
Uşaqlaşma həm müvəqqəti, həm də davamlı bir hal ola bilər. Müvəqqəti uşaqlaşma güclü emosiyaların təsiri altında, stressli vəziyyətlərdə, yorğunluq zamanı müşahidə oluna bilər. Davamlı uşaqlaşma isə daha ciddi psixoloji problemlərin əlaməti ola bilər və mütəxəssis köməyi tələb edir. Məsələn, psixoloji inkişafın gecikməsi, emosional pozuntular və ya psixopatoloji hallarda uşaqlaşma daha tez-tez müşahidə olunur.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Onun bu uşaqlaşması hər kəsi bezdirmişdi.
- Stress səbəbindən müvəqqəti uşaqlaşma yaşayırdı.
- Davamlı uşaqlaşması onun psixoloji problemlərindən xəbər verirdi.
- Bu uşaqlaşma ciddi bir problemin göstəricisidir.
Uşaqlaşma sözünün etimologiyası açıqdır: "uşaq" kökü ilə "-laşma" şəkilçisinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. "-laşma" şəkilçisi proses, vəziyyət və ya hal bildirən isimlər əmələ gətirir.