izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Uyğurlar: Orta Asiya və Şərqi Türkistan (Qərbi Çin) ərazisində əsasən yaşayan, türk dilləri ailəsinin qıpçaq qrupuna aid uyğur dilində danışan türkdilli xalq.

Uyğur xalqı tarixən Orta Asiyanın geniş ərazilərində mövcud olmuş, müxtəlif dövlət qurumları qurmuş və zəngin bir mədəniyyət yaratmışdır. Onların tarixi, Hunlar, Göytürklər, Uyğur Xaqanlığı və digər türk dövlətləri ilə sıx bağlıdır. Müasir Uyğur xalqı, bu uzun tarixi proseslərin nəticəsidir və öz etnik, mədəni və linqvistik xüsusiyyətlərini qoruyub saxlamışdır.

Uyğur dili, türk dilləri ailəsinin qıpçaq qrupuna aiddir və dialektlərə bölünür. Yazı sistemi əvvəllər soqdiya və manixey yazı sistemləri əsasında, daha sonra isə ərəb əlifbası və latın əlifbası əsasında formalaşmışdır. Hazırda Çin hökuməti tərəfindən təkmilləşdirilmiş, latın əlifbasına əsaslanan bir yazı sistemi də istifadə olunur. Uyğur dilinin zəngin leksikası, qrammatik quruluşu və ədəbiyyatı var.

Uyğur ədəbiyyatı, zəngin bir tarixə malikdir. Əsrlər boyu şifahi ədəbiyyətin qorunduğu bu xalqın yazılı ədəbiyyatı da orta əsrlərdən etibarən inkişaf etmişdir. Folklor, dastanlar, şeir, nəsr əsərləri, teatr və musiqi Uyğur ədəbiyyatının əsas komponentlərini təşkil edir. Uyğur ədəbiyyatı türk dünyası ədəbiyyatının ayrılmaz bir hissəsidir və özünəməxsus xüsusiyyətləri ilə seçilir.

Qeyd: “Uyğur” sözünün etimologiyası hələ də mübahisəli olsa da, ümumiyyətlə “birlik”, “ittifak” və ya oxşar mənalarla əlaqələndirilir. Bu, tarixən müxtəlif türk tayfalarının birliyini əks etdirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz