Uzaqgörən sifəti, əsas etibarilə, bir hadisənin, vəziyyətin və ya prosesin gələcək nəticələrini və ya aqibətini qabaqcadan dərk etmək, proqnozlaşdırmaq qabiliyyətini ifadə edir. Bu qabiliyyət sadəcə olaraq təsadüfi təxminlərdən deyil, dəqiq müşahidələrə, analitik düşüncəyə, tarixi təcrübəyə və ətraf mühitin dəqiq qiymətləndirilməsinə əsaslanır. Uzaqgörənlik, sadəcə olaraq intuisiya deyil, məlumatların diqqətlə təhlili və məntiqi nəticələrin çıxarılması ilə bağlıdır.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "uzaq" məsafə, zaman və ya abstrakt bir mənada uzaqlığı, "görən" isə görmə qabiliyyətini ifadə edir. Beləliklə, "uzaqgörən" sözü həm məkanca, həm də zamankən uzaqdakı hadisələri görmək qabiliyyəti kimi izah oluna bilər. Bu, sadəcə olaraq fiziki görmə deyil, gələcəyi proqnozlaşdırmaq, potensial nəticələri qiymətləndirmək bacarığını əks etdirir.
Uzaqgörənlik müxtəlif sahələrdə özünü göstərə bilər: siyasətdə strateji planlaşdırma, biznesdə bazarın təhlili və risklərin idarə olunması, elmdə yeni kəşflərin proqnozlaşdırılması və s. Məsələn, "Prezidentin uzaqgörən siyasəti ölkənin iqtisadi yüksəlişinə səbəb oldu" cümləsində uzaqgörənlik, dövlət başçısının gələcəkdəki hadisələri öncədən görmək və bu hadisələrə uyğun strateji qərarlar qəbul etmək bacarığını ifadə edir.
Digər bir nümunə: "Uzaqgörən bir iş adamı olaraq, o, bazarın dəyişikliklərini öncədən hiss edib, riskləri minimuma endirmişdir". Bu cümlədə uzaqgörənlik, iş adamının bazar tendensiyalarını dəqiq qiymətləndirmək və müvafiq tədbirlər görmək bacarığını vurğulayır. Bəsirətli, ağıllı, uzaqgörən, fərasətli kimi sinonimlər uzaqgörən sözünün mənasını tamamlayır və vurğulayır, lakin hər birinin özünəməxsus çalarları vardır. Uzaqgörənlik daha çox analitik düşüncə və strateji planlaşdırmaya əsaslanır.
Verilən nümunədəki "Yox, yox, orda uzaqgörən oyaqlar da var; Haqq, ədalət, sülh söyləy" cümləsi isə uzaqgörən insanların haqq, ədalət və sülh üçün mübarizə apardıqlarını ifadə edir. Bu kontekstdə uzaqgörənlik, sadəcə öz maraqlarını deyil, ümumi rifahı düşünən, gələcəyi müsbət dəyişikliklərə yönəltmək istəyən insanları təsvir edir.