Uzaqgörən sözü Azərbaycan dilində geniş mənada gələcəyi öncədən görə bilmək, hadisələrin gedişatını uzaqdan görmək, müdriklik və ağıl sahibi olmaq kimi mənalarda işlənir. Lüğətlərdə "uzaqgörən" və ya "uzaqgörücü" kimi iki formada qeydə alınır, mənaları əsasən eynidir. "Uzaqgörücü" forması daha çox kitab dili üslubunda, ədəbi əsərlərdə istifadə olunur.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "uzaq" və "görən" (və ya "-görücü" əlavəsi ilə feildən törəmiş sifət) morfemlərindən təşkil olunduğunu görərik. "Uzaq" məkanı, "görən" isə görmə qabiliyyətini, anlama qüdrətini bildirir. Beləliklə, uzaqgörən yalnız fiziki mənada uzağı görmək yox, həm də gələcəyi, gizli məqamları, nəticələri öncədən dərk etmək qabiliyyəti deməkdir. Bu qabiliyyət strateji düşüncə, dərin təhlil və geniş dünyagörüşü ilə sıx bağlıdır.
Verilən nümunə cümləsində ("Mən elə bilirəm ki, iki hökmdarı öldürməyi bacaran bir zat uzaqgörücü siyasi düşüncəli bir zat olmalıdır") "uzaqgörücü" sözü siyasi ağıl, planlı hərəkət etmək, nəticələri əvvəlcədən hesablamaq və müəyyən məqsədlərə nail olmaq üçün mühüm addımlar atmaq qabiliyyətini ifadə edir. İki hökmdarın öldürülməsi öz-özlüyündə uzaqgörənliyi sübut etmir, ancaq bu hadisənin siyasi nəticələri və arxasında dayanan mürəkkəb plan uzaqgörən və siyasi cəhətdən bacarıqlı bir şəxsiyyəti göstərir.
Başqa cümlə nümunələri:
- Uzaqgörən rəhbər şirkətin gələcək inkişafını əvvəlcədən proqnozlaşdıraraq müvəffəqiyyət qazandı.
- Onun uzaqgörənliyi və strateji düşüncəsi onu həmişə bir addım irəlidə saxlayırdı.
- Tarix uzaqgörən şəxsiyyətlərin həyatlarından dərslər çıxarmağımızı tələb edir.
Qısacası, "uzaqgörən" sözü sadəcə "uzağı görən" deyil, əksinə, gələcəyi, gizli məqamları, nəticələri əvvəlcədən görə bilmək, dərin təhlil və strateji düşüncə qabiliyyətini ifadə edən bir söz birləşməsidir.