izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Uzundraz sifəti, əsasən danışıq dilində işlənən, "boyu çox uzun, arıq və yöndəmsiz" mənasını ifadə edir. Lüğətlərdəki "uzuncaydaq" ifadəsi ilə sinonim olsa da, "uzundraz" daha güclü bir təsviri ifadədir. "Uzuncaydaq" daha neytral, obyektiv bir təsvir verirken, "uzundraz" sözü həm uzunluğu, həm də arıqlığı vurğulayaraq, bəzən mənfi bir konnotasiya da əlavə edə bilər. Belə ki, "uzundraz" bir insanı yalnız uzun və arıq deyil, həm də bir qədər yöndəmsiz, qeyri-proporsional və ya hərəkətləri səliqəsiz görünən kimi təsvir edə bilər. Bu yöndəmsizliyin səbəbi, bədənin uzunluğunun digər bədən nisbətləri ilə uyğunsuzluğu ola bilər.

Sözün etimologiyasına gəldikdə, "uzun" sözünün "uzunluq" mənasını ifadə edən kökü ilə "daraq" və ya "daramaz" sözlərinin qarışmasından yaranmış ola bilər. "Daraq" sözü burada arıqlığı, incəliyi, hətta bir qədər "daraqlı" görünüşü ifadə edir. Bu səbəbdən də "uzundraz" uzun və incə bir şeyin obrazını canlandırır.

Cümlədə istifadəsi nümunələrinə baxaq: "Uzundraz bir ağac", "Uzundraz bir kölgə", "O, çox uzundraz idi". Göründüyü kimi, "uzundraz" həm insanlara, həm də cansız əşyalara tətbiq oluna bilər. Lakin insanlara tətbiq edildikdə, əsasən fiziki görünüşə aid mənfi bir qiymətləndirmə əks etdirir. "Uzundraz zabit [Vəzirovu] xüsusi salonda gözləyirdi" cümləsində isə zabit haqqında fiziki təsvir olaraq "uzun boylu və arıq, bəlkə də bir qədər yöndəmsiz" məlumatı verir. Burada təsvir neytral olsa da, kontekstə görə, bu təsvir mənfi bir konnotasiya da daşıya bilər, məsələn, zabitin hərəkətlərinin səliqəsizliyini vurğulamaq üçün.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz