Üçarşınlıq sözü köhnəlmiş bir söz olub, əsasən Azərbaycan dilinin klassik dövr ədəbiyyatında və dialektlərində rast gəlinir. "Üç arşın" ifadəsinin sifət formasından törəmişdir. Lüğətlərdə sadəcə "üç arşın uzunluğunda olan" kimi izahı kifayət etmir. Daha dəqiq və geniş bir şəkildə izah etmək üçün sözün kontekstə bağlı olaraq müxtəlif mənalarını nəzərə almaq lazımdır.
Əsas mənası "üç arşın uzunluğunda" olsa da, bu, müxtəlif əşyalara aid edilə bilər. Məsələn, "üçarşınlıq parça", "üçarşınlıq ip", "üçarşınlıq dirək" kimi ifadələrdə uzunluğun dəqiq ölçüsünü bildirir. Bu halda, "üçarşınlıq" sözü, həmin əşyanın ölçüsünü təyin edən bir atribut kimi çıxış edir. Bir meyar və ya standart ölçü kimi işlənir.
Həmçinin, kontekstdən asılı olaraq, "üçarşınlıq" sözü, məcazi mənada da işlənə bilər. Məsələn, böyük bir hündürlüyü ifadə etmək üçün, bir az da şişirtmə ilə istifadə edilə bilər. "O, üçarşınlıq boylu bir ağac idi" cümləsində, ağacın həqiqətən üç arşın uzunluğunda olması deyil, hündür və möhtəşəm bir ağac olması nəzərdə tutulur. Bu halda, sözün mənası hündürlüyü vurğulamaq üçün işlədilir.
Etimalogiyasına gəldikdə, sözün "üç" və "arşın" sözlərinin birləşməsindən meydana gəldiyi açıqdır. "Arşın" köhnə uzunluq ölçüsü vahididir. Sözün "lıq" şəkilçisi isə sifətə çevrilməsini və ölçü xüsusiyyətini bildirir. Beləliklə, "üçarşınlıq" sözü fonetik cəhətdən də məntiqi bir quruluşa malikdir.
Qısacası, "üçarşınlıq" sözünün mənasını sadəcə "üç arşın uzunluğunda olan" kimi izah etmək qeyri-dəqiqdir. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir və həm dəqiq ölçünü, həm də məcazi bir hündürlüyü bildirə bilər. Köhnəlmiş olmasına baxmayaraq, Azərbaycan dilinin zəngin leksikası üçün əhəmiyyətli bir söz olduğundan, onun tam və dəqiq tərifini vermək vacibdir.