Üfüqi (ərəb. أُفُق - ufuk - üfüq sözündən törəmiş sifət). Üfüq xəttinə paralel, şaquli xəttə perpendikulyar vəziyyətdə olan; yatay, horizontal.
Üfüqi sözü, ərəb dilindən gələn "üfüq" (أُفُق - ufuk) sözündən törəmə bir sifətdir. "Üfüq" sözünün özü isə yer səthinin göyü kəsdiyi görünən xətt deməkdir. Bu əsas mənanı nəzərə alaraq, "üfüqi"nin əsas mənasını "yer səthinin göyü kəsdiyi xəttə paralel olan" kimi izah etmək daha dəqiq olar. Bu məna, həm ikiölçülü (məsələn, üfüqi xətt), həm də üçölçülü (məsələn, üfüqi səth, üfüqi düzənlik) fəzada tətbiq olunur.
Cümlə içində istifadəsi nümunələri:
- Üfüqi xətt çək.
- Köhnə binanın üfüqi şüaları çürümüşdü.
- Təyyarə üfüqi uçuşa keçdi.
- Fotoqraf kameranı üfüqi vəziyyətdə saxladı.
- Su səviyyəsi üfüqi olmalıdır.
- Dağların üfüqi xətləri mənzərəyə xüsusi gözəllik verirdi.
Qeyd edək ki, "üfüqi" sözü "yatay" və "horizontal" sözləri ilə sinonimdir, lakin kontekstə görə birinin digərinə üstünlük verilməsi məqsədəuyğundur. Məsələn, texniki mətnlərdə "horizontal" daha çox işlədilir, ədəbiyyatda isə "üfüqi" və "yatay" daha estetik səslənə bilər. "Üfüqi" sözü daha çox riyazi və fiziki mənalarda, koordinat sistemləri, qrafiklər və sair kimi sahələrdə istifadə olunur.