Ülgüçü sözü Azərbaycan dilində "ülgü tutan", "model düzəldən" və ya "modelçi" mənalarında işlənir. Lakin bu tərif kifayət qədər geniş deyil və sözün bütün nüanslarını əhatə etmir. Daha dəqiq və geniş bir şəkildə izah etmək üçün sözün etimologiyasına və müxtəlif kontekstlərdə istifadəsinə nəzər salmaq lazımdır.
Etimoloji baxımdan "ülgüçü" sözü "ülgü" və "-çü" şəkilçilərindən əmələ gəlib. "Ülgü" sözü isə "nümunə", "model", "əsas", "örnək" mənalarını verir. "-çü" şəkilçisi isə fəaliyyət göstərən şəxsi bildirir. Beləliklə, "ülgüçü" sözü əslində "nümunə yaradan", "model hazırlayan", "örnek əsasında iş görən" şəxsi ifadə edir.
Müxtəlif kontekstlərdə "ülgüçü" sözünün mənası müəyyən dərəcədə dəyişə bilər. Məsələn:
- Dərzilikdə: Ülgüçü, geyimlərin biçimi üçün nümunə hazırlayan, model düzəldən şəxsdir. Bu kontekstdə o, xüsusi bacarıqlara və dəqiq ölçülərə malik olmalıdır.
- Memarlıqda: Ülgüçü, yeni bir tikilinin, qurğunun və ya digər obyektin modelini hazırlayan, layihəni üçölçülü formada təsvir edən mütəxəssis ola bilər.
- Sənətkarlıqda: Ülgüçü, müxtəlif sənət əsərlərinin (məsələn, heykəltəraşlıq, zərgərlik) hazırlanmasında istifadə olunan nümunə və modelləri yaradan şəxsdir.
- Məcazi mənada: Bəzən "ülgüçü" sözü kiminsə hərəkətlərinə, davranışlarına və ya fikirlərinə nümunə olan şəxs üçün də işlədilə bilər. Məsələn, "O, gənclər üçün əsl ülgüçü idi".
Yekun olaraq, "ülgüçü" sözü sadəcə "model düzəldən" mənası ilə məhdudlaşmır. O, müəyyən bir sahədə nümunə, model və ya əsas yaradan, həmin nümunəni əsas götürərək iş görən şəxsi bildirir. Sözün mənası istifadə olunduğu kontekstdən asılı olaraq müəyyən dərəcədə dəyişə bilər.