Üns (ər. عُنْس) sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsas mənaları aşağıdakılardır:
1. İnsan, Bəşər, Adam: Bu mənada "üns" sözü köhnəlmiş sayılır və ədəbi üslubda, tarixi və ya klassik mətnlərdə rast gəlinir. Müasir Azərbaycan dilində "adam", "insan", "bəşər" sözləri daha çox işlədilir. Məsələn, "Üns övladı olaraq..." kimi bir cümlədə "üns" sözü insan nəslinin üzvünü ifadə edir. Bu istifadədə ərəb dilindən gələn kökün əsl mənasına daha yaxındır.
2. Ünsiyyət, Yaxınlıq, Dostluq: Bu, "üns" sözünün daha çox işlənən və müasir dilə daha uyğun mənasıdır. Lakin bu mənada "üns" öz müstəqil söz kimi deyil, əsasən "üns bağlamaq", "üns salmaq", "üns tutmaq" kimi ifadələrin tərkib hissəsi kimi işlənir. Bu ifadələr "ünsiyyət qurmaq", "yaxınlaşmaq", "dostluq əlaqəsi qurmaq" mənalarını verir. Məsələn:
- "Onlar uzun illər sonra yenidən üns bağladılar." (Yəni, yenidən dost oldular, ünsiyyət qurdular.)
- "Təbiətlə üns salmaq ona ruhi rahatlıq verirdi." (Yəni, təbiətlə yaxın əlaqə qurmaq, təbiətdən zövq almaq)
- "O, insanlarla asanlıqla üns tuta bilirdi." (Yəni, insanlarla asanlıqla ünsiyyət qurub yaxınlaşa bilirdi.)
Qeyd etmək lazımdır ki, "üns" sözünün ikinci mənası birinci mənasından məcazi yolla törəmişdir. İnsanlar arasında yaxınlaşma, qarşılıqlı münasibətlər əsasında bir-birinə bağlılıq, birinci mənanın (insan) məcazi genişlənməsi olaraq bu ikinci mənanı meydana gətirib. Bu səbəbdən, "üns" sözünün ikinci mənası "ünsiyyət" sözü ilə sinonim kimi qəbul edilə bilər, lakin "ünsiyyət" sözü daha ümumi və geniş mənalı olduğundan əksər hallarda üstünlük təşkil edir.