Ürəkdöyünmə (q.t. ürək + döyünmə) – tibb terminologiyasında və gündəlik nitqdə geniş yayılmış bir termindir. Əsas mənası ürəyin normal ritmindən sürətlənməsi, yəni ürək döyüntülərinin tezliyinin artmasıdır. Bu hal müxtəlif səbəblərdən yaranır və həm fizioloji (normal), həm də patoloji (xəstəlik əlaməti kimi) ola bilər.
Fizioloji ürəkdöyünmə adətən emosional həyəcan (qorxu, sevinc, qəzəb), fiziki aktivlik (məsələn, sürətli qaçış, idman), kofein, nikotin və ya digər stimulyantların qəbulu nəticəsində baş verir. Bu halda ürəyin tez döyünməsi müvəqqətidir və sağlamlıq üçün təhlükə yaratmır. Ürəyin döyüntülərinin tezliyi dəqiqədə 100 döyüntüdən çox olduqda fizioloji ürəkdöyünmədən danışmaq olar, lakin bu göstərici fərdi xüsusiyyətlərdən də asılıdır.
Patoloji ürəkdöyünmə isə müxtəlif ürək-damar xəstəlikləri (məsələn, aritmiya, ürək çatışmazlığı, hipertoniya), anemiya, hipertiroidizm, bəzi infeksion xəstəliklər və digər səbəblərdən əmələ gələ bilər. Bu halda ürəyin tez döyünməsi davamlı xarakter daşıyır və ciddi sağlamlıq problemlərinin göstəricisi ola bilər. Nəfəs darlığı, başgicəllənmə, sinədə ağrı kimi əlavə əlamətlər müşahidə edilə bilər. Patoloji ürəkdöyünmənin müalicəsi səbəbindən asılıdır və həkim tərəfindən aparılmalıdır.
Misal cümlələr:
– Qəfil eşitdiyi xəbərdən ürəyi döyünməyə başladı.
– Sürətli qaçışdan sonra ürəkdöyünməsi bir müddət davam etdi.
– Həkim ürəkdöyünməsinin səbəbini müəyyən etmək üçün müayinə təyin etdi.
– [Xırdaxanım:] İstəmirəm, elə ürək döyünməm artıb (burada "ürək döyünməm" söz birləşməsi kimi işlənir, lakin mənası "ürəkdöyünmə" ilə eynidir).