Ürəkgetmə sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir termin olub, əsasən qəfil baş verən, huşun itirilməsi ilə nəticələnən vəziyyəti ifadə edir. Lüğətlərdə "xəstəlik, ruhi sarsıntı nəticəsində huşunu itirmə halı; bayğınlıq, bihuşluq" kimi tərif olunsa da, bu tərif tam əhatəli deyildir. Ürəkgetmənin səbəbləri müxtəlif ola bilər və sadəcə "ruhi sarsıntı" ilə məhdudlaşdırmaq düzgün olmaz.
Terminin etimologiyasına nəzər salsaq, "ürək" sözünün məcazi mənada insanın emosional və ya fiziki vəziyyətini ifadə etdiyini görərik. "Getmə" isə bu vəziyyətin itirilməsini, pozulmasını bildirir. Beləliklə, "ürəkgetmə" sözü əslində insanın qəfil emosional və ya fiziki vəziyyət pozğunluğunu, huş itkisini ifadə edir. Bu pozğunluğun səbəbi stress, qorxu, şok, qan təzyiqinin kəskin düşməsi, ürək xəstəlikləri və ya digər tibbi səbəblər ola bilər.
Ürəkgetmənin simptomları fərqli ola bilər: huşun itirilməsi, solğunluq, nəbz tezliyinin dəyişməsi, tənəffüsün sürətlənməsi və ya yavaşlaması, əzələlərdə zəiflik, qusma və s. Ürəkgetmənin müalicəsi səbəbə bağlı olaraq dəyişir. Bəzi hallarda istirahət kifayət edərkən, digər hallarda təcili tibbi yardım tələb oluna bilər. Buna görə də, ürəkgetmə vəziyyətində dərhal həkimə müraciət etmək çox vacibdir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Ana qəfil eşitdiyi xəbərdən ürəkgetmə keçirdi.
- Qəzadan sonra qurban ürəkgetmə vəziyyətində idi.
- Güclü stress ona ürəkgetmə gətirdi.
- Həkim ürəkgetmənin səbəbini araşdırmağa başladı.
Göründüyü kimi, "ürəkgetmə" sözü müxtəlif kontekstlərdə huş itkisi ilə nəticələnən qəfil vəziyyəti ifadə etmək üçün işlədilir və bu vəziyyətin səbəbi müəyyən olunmalıdır.