Ürəyiaçıq sifəti, əsasən, insanın xarakterini və davranışını təsvir etmək üçün işlədilir. Lüğətlərdə sadəcə "ürəyini gizlədə bilməyən, ürəyində nə varsa açıb söyləyən; açıqürəkli, təmizürəkli, səmimi" kimi tərif olunsa da, bu tərif tam mənzərəni əks etdirmir. Ürəyiaçıqlıq sadəcə açıq danışmaqdan daha geniş bir anlayışı əhatə edir. Bu, həm də insanın düşüncələrini, hisslərini, hətta zəifliklərini başqaları ilə səmimiyyətlə bölüşmək, gizlətməmək qabiliyyətini ifadə edir. Ürəyiaçıq insan həm müsbət, həm də mənfi hisslərini açıqca ifadə edir, hiyləgərlik və ikiüzlülükdən uzaqdır.
Etimoloji baxımdan, "ürək" sözünün məcazi mənası, yəni duyğuların, hisslərin mərkəzi olması ilə "açıq" sifətinin birləşməsindən əmələ gəlib. Bu birləşmə insanın daxili aləminin, duyğularının başqaları üçün əlçatan, görünən olduğunu göstərir. "Açıqürəkli" və "təmizürəkli" sinonimləri ilə yanaşı, "səmimi" sözü də bu mənanı ifadə edir, lakin "səmimi" daha çox ünsiyyət tərzinə, "ürəyiaçıq" isə daha çox daxili xüsusiyyətə diqqət çəkir.
Ürəyiaçıq insanın davranışı hər zaman müsbət qarşılanmaya bilər. Çünki bəzi hallarda açıq danışmaq, həqiqətləri olduğu kimi söyləmək insanları incidə, əlaqələrə zərər verə bilər. Ona görə də "ürəyiaçıq" sifəti, kontekstdən asılı olaraq, həm müsbət, həm də mənfi mənalarda işlənə bilər. Məsələn:
Müsbət mənada: "O, ürəyiaçıq bir insan idi, hər kəslə asanlıqla ünsiyyət qururdu." burada ürəyiaçıqlıq müsbət bir xüsusiyyət kimi təqdim olunur.
Mənfi mənada: "Sözləri o qədər ürəyiaçıq idi ki, dostlarını incitdiyinin fərqinə varmadı." burada isə ürəyiaçıqlıq nəticəsində yaranan mənfi bir nəticə vurğulanır.
Ümumiyyətlə, "ürəyiaçıq" sifəti insanın səmimiyyətini, açıqlığını və başqaları ilə emosional əlaqə qurma qabiliyyətini əks etdirən mürəkkəb bir anlayışdır. Onun mənası kontekstdən və situasiyadan asılı olaraq dəyişə bilər.