Ürpətmək sözü, Azərbaycan dilində geniş işlənən bir fellərdir və əsasən dəhşət, qorxu, şiddətli təsir və ya gözlənilməz hadisələrlə əlaqəli duyğuları ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "tükü (əti, bədəni) ürpətmək – dəhşətə gətirmək, sarsıtmaq" kimi tərif olunsa da, mənası daha incə və çoxşaxəlidir.
Sözün kökü "ürpəmək" felidir ki, bu da qəfil bir təsirdən bədənin titrəməsi, əzələlərdə yaranan gərginlik və ya qısa müddətli şok halı kimi təsvir oluna bilər. Beləliklə, "ürpətmək" hər hansı bir hadisənin, mənzərənin, xəbərin və ya hətta bir sözün bir insanı bu şəkildə təsirləndirməsini ifadə edir. Sadəcə dəhşətə gətirməkdən daha çox, ürpətmək daha güclü, daha dərindən təsir edən və bəzən də qəribə bir hiss yaradan bir təsiri bildirir.
Məsələn, "O, danışdıqları ilə məni ürpətdi" cümləsində danışılanların şokedici, dəhşətli və ya iyrənc olduğu, dinləyicidə güclü bir narahatlıq hissi yaratdığı nəzərdə tutulur. "Qaranlıq meşənin səs-küyü ürpədici idi" cümləsində isə qaranlıq meşənin səs-küyünün insanı narahat edən, qorxudan və ya gizli təhlükə hissini oyadan bir təsir yaratdığı bildirilir. "Qəzəb dolu baxışları məni ürpətdi" cümləsində isə baxışların təhlükəli, təhdidkar və ya pis niyyətli olması vurğulanır.
Ürpətmək fellinin sinonimləri arasında "dəhşətə gətirmək", "sarsıtmaq", "qorxutmaq", "çırpmaq" kimi sözlər olsa da, bu sözlərin hamısı "ürpətmək"in yaratdığı incə emosional təsiri tam olaraq ifadə edə bilmir. Ürpətmək, həm də, bir növ qəribəlik, narahatlıq, iyrənmə, yaxud da mistik bir hiss yarada bilər.
Sözün etimologiyasına gəldikdə, "ürpəmək" felinin kökü Türk dillərinin ortaq leksikasına aiddir və bədənin titrəməsi ilə əlaqədardır. Türkiyə türkcəsində də "ürpertmek" kimi oxşar bir söz mövcuddur və eyni mənaya malikdir.