Üşütmə sözü "üşütmək" felindən törəmiş isimdir. Lüğətlərdəki qısa izah, sözün əsas mənalarını əks etdirir, lakin daha geniş və dəqiq bir şərhdən faydalanmaq mümkündür. Üşütmənin iki əsas mənası mövcuddur:
1. Fiziki Üşütmə: Bu mənada üşütmə, bədənin qəfil və şiddətli soyuqluq hiss etməsidir. Bu, soyuqlama, hipotermiya kimi tibbi vəziyyətlərin əlaməti ola bilər, eləcə də qəfil hava dəyişikliyi, nəm və ya küləkli havada qalma nəticəsində yaranan bir hissdir. Məsələn, "Kəskin küləkdən üşütmə keçirdi" və ya "Yağışdan sonra bədənimə üşütmə düşdü" cümlələrində olduğu kimi. Bu mənada üşütmə, bədənin temperaturunun düşməsi ilə müşayiət oluna bilər və titrəmə, dişlərin qalxması kimi əlamətlərə səbəb ola bilər. Sözün bu mənası daha çox fiziki bir təcrübəni ifadə edir.
2. Emosional Üşütmə (Titrətmə, Vicvicə): Bu mənada üşütmə, qorxu, dəhşət, narahatlıq və ya kədər kimi güclü emosiyaların yaratdığı bir fiziki və psixoloji vəziyyəti ifadə edir. Bədəndə titrəmə, əsəbilik, ürəkbulanma kimi əlamətlər müşahidə oluna bilər. "Canıma üşütmə düşdü" cümləsi bu mənanı əks etdirir. Burada üşütmə, fiziki soyuqluqdan daha çox, ruhun və ya duyğuların titrəməsini, qorxudan və ya dəhşətdən donub qalma hissini ifadə edir. Məsələn, "Qaranlıq meşədə qaldıqdan sonra ürəyimə bir üşütmə düşdü" kimi cümlələrdə də bu məna öz əksini tapır.
Etimalogiyası: Üşütmə sözü "üşütmək" felindən törəyib. "Üşütmək" fəli isə türk dillərindəki "üşü" (soyuq) kökünə əsaslanır. Bu kökün qədim türk dillərindəki əlaqəli sözlərlə əlaqələndirilməsi mümkündür.
Fərqli Cümlələrdə İstifadəsi: Üşütmə sözünün istifadəsinin konteksti mənasını müəyyən edir. Fiziki üşütməni ifadə edən cümlələrdə soyuqluq, hava şəraiti, temperatur dəyişikliyi ilə əlaqəli sözlər, emosional üşütməni ifadə edən cümlələrdə isə qorxu, narahatlıq, dəhşət ilə əlaqəli sözlər işlədilir.