izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Vaxtlı (zərf): Bu söz "vaxt" kökünə "-lı" şəkilçisinin artırılması ilə əmələ gəlmişdir. "-lı" şəkilçisi keyfiyyət və ya hal bildirən zərf əmələ gətirir. Beləliklə, "vaxtlı" sözü bir hadisənin, əməlin və ya vəziyyətin vaxtla bağlı bir keyfiyyətini ifadə edir. Lüğətdəki izah kifayət qədər ümumiləşdirilmişdir və "vaxtlı" sözünün çalarlarını tam əhatə etmir. Daha dəqiq və geniş izahı belədir:

1. Müəyyən müddətə məhdudlaşdırılmış, müddətli: Bu mənada "vaxtlı" sözü, hər hansı bir hadisənin, əməlin və ya vəziyyətin məhdud bir müddət ərzində baş verməsini bildirir. Məsələn: "Vaxtlı işçi" (müəyyən müddətə işləyən işçi), "Vaxtlı yardım" (müəyyən müddət üçün verilən yardım), "Vaxtlı icarə" (müəyyən müddətə icarəyə verilən əmlak).

2. Uyğun vaxtda, vaxtında, mövsümündə: Bu mənada "vaxtlı" sözü bir əməlin və ya hadisənin optimal və ya lazımi vaxtda baş verməsini ifadə edir. Məsələn: "Vaxtlı-vaxtında suvarma" (bitkilərin böyüməsi üçün uyğun vaxtda suvarılması), "Vaxtlı əkin" (əkin üçün ən uyğun mövsümdə əkin aparılması), "Dərman vaxtlı içilməlidir" (dərmanın təsiri üçün düzgün vaxtda qəbul edilməsi).

3. Ara-sıra, bəzən, vaxt-vaxt: Bu məna daha az işlənsə də, kontekstdən asılı olaraq "vaxtlı" sözü hadisələrin müntəzəm olmayaraq, ara-sıra baş verməsini də ifadə edə bilər. Məsələn: "O, vaxtlı-vaxtında evə gəlirdi" (hər zaman deyil, bəzən evə gəlirdi). Bu mənada "vaxtlı-vaxtında" ifadəsi daha çox işlənir.

Qeyd edək ki, "vaxtlı" sözünün mənası həmişə kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşir. Sözün işlənmə üsulunun anlaşılmasına cümlənin ümumi məzmunu və digər sözlərlə əlaqəsi böyük təsir göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz